Dropdown Setting

ચાલતી પટ્ટી

"જીવનમાં સૌથી વધુ ખુશી એ કામ કરતી વખતે થાય છે કે જેના માટે લોકો કહેતા હોય કે આ આ કામ તુ નહી કરી શકે."* * You Are Responsible For You

August 24, 2022

એક ખેલાડી ના સંઘર્ષ ની કહાની

સમય બધાનો આવે છે ! બસ ધીરજ રાખવાની જરૂર છે
૨૦૦૪ માં દિનેશ કાર્તિક નામનાં યુવા ક્રિકેટરે ભારતીય ટીમમાં આગમન કર્યું એનું ક્રિકેટ જીવન સફળતાનાં શીખરે હતુ એવામાં એણે પોતાની બાળપણની મિત્ર નિકિતા વંજારા સાથે ૨૦૦૭ માં લગ્ન કરી લીધા!
દિનેશ અને નિકિતા પોતાના લગ્ન જીવનથી બહુ ખુશ હતા દિનેશ કાર્તિક રણજી ટ્રોફી મા તામિલનાડુ ટીમની કેપ્ટનશીપ કરી રહ્યા હતો એ ટીમમાં દિનેશ કાર્તિક નો ખાસ મિત્ર અને તામિલનાડુ ટીમનો ઓપનર મોરલી વિજય જે ભારતીય ટીમનો હિસ્સો રહી ચૂક્યો છે એ મોરલી વિજય....
એક દિવસ મોરલી વિજ્ય ની મુલાકાત કાર્તિક ની પત્ની નિકિતા સાથે થઈ અને શરૂઆત થઈ દિનેશ કાર્તિક ની નવી લાઇફ ની મોરલી વિજય ને નિકિતા ગમવા લાગી બન્ને વચ્ચે અંતર ઘટવા લાગ્યું અને અફેરની શરૂઆત થઈ બન્ને ખુલ્લી ને મળવા લાગ્યા પણ આ વાતની જાણ નિર્દોષ દિનેશ કાર્તિક ને નહોતી 
કાર્તિક સિવાય આખી ટીમને ખબર હતી મુરલી વિજય અને કેપ્ટન દિનેશ કાર્તિક ની પત્ની નિકિતા પ્રેમમાં ગળાડૂબ છે ૨૦૧૨ મા નિકિતા ને પ્રેગ્નન્સી રહી પણ એણે બોંમ્બ ફોડ્યો આ બાળક દિનેશ કાર્તિક નું નહીં મુરલી વિજય નું છે દિનેશ કાર્તિક ને આઘાત લાગ્યો એ ટૂટી ગયો ઘણી સમજાવટ બાદ નિકિતા નહીં માનતા દિનેશ કાર્તિકે છૂટાછેડા લીધા
છૂટાછેડા ના બીજા જ દિવસે નિકિતા એ મુરલી વિજય સાથે લગ્ન કરી લીધા !!! અને ત્રણ મહિના બાદ બાળકને જન્મ આપ્યો બીજી બાજુ દિનેશ કાર્તિક ડિપ્રેશન માં ચાલ્યો ગયો માનસિક રીતે બિમાર થઈ ગયો એની સાથે એના મિત્ર અને પત્ની એ કરેલા દગાને એ ભુલી શકતો નહોતો એ બધી વાતોને લઈને દિનેશ કાર્તિક દારૂડીયો થઈ ગયો રાત દિવસ એકજ કામ દારૂ પીવાનો એકદમ કબીરસીંગ માફક....
એ દેવદાસ બની ગયો એને ભારતની ટીમમાં થી કાઢી નાખવામાં આવ્યો રણજી ટ્રોફી મા પણ નિષ્ફળતાના કારણે તામિલનાડુ ટીમની કેપ્ટનશીપ ગઈ અને મોરલી વિજય ને નવો કેપ્ટન બનાવી દેવામાં આવ્યો અસફળતાનો સીલસીલો અટક્યો નહીં અને આઈપીએલ માંથી પણ બહાર કરી દેવામાં આવ્યો
દિનેશ કાર્તિકે જીમ જવાનું બંધ કરી દીધું પ્રેક્ટિસ પણ છોડી દીધી અને હતાશા વચ્ચે આત્મહત્યા તરફ દોરાઈ ગ્યો
એકદિવસ અચાનક એના જીમ ટ્રેલર એના ઘરે પહોંચ્યા દિનેશ કાર્તિક ને બહુ ખરાબ પરિસ્થિતિમાં હતો
ટ્રેનર એને જબરદસ્તીથી પકડી જીમમાં લઈ ગયા દિનેશે કાંઈ કરવા માટે અસમર્થતા બતાવી પણ જીમ ટ્રેનર ન માન્યા અને કાર્તિક ની ગાડી પાટે ચડાવી 
આ જીમમાં સ્કવૈશ મહિલા ચેમ્પિયન દિપિકા પલ્લીકલ પણ આવતી હતી દિનેશ કાર્તિક ની હાલત જોઈ દિપિકા ને પણ મેટર માં રસ પડયો જીમ કોચ અને દિપિકા બન્ને એ દિનેશ કાર્તિક પાછળ સખત મહેનત કરી અને હવે  દિનેશ ની હાલત સુધારા ઉપર હતી 
દિનેશ કાર્તિક ધીમે ધીમે પ્રેક્ટિસ વધારી રહ્યો અને ઘરેલૂ ક્રિકેટમા સારું પ્રદર્શન કરવા લાગ્યો 
બીજી તરફ મુરલી વિજય સતત ફ્લોપ સાબિત થઈ રહ્યો હતો જેના કારણે પહેલા એના ચિન્નાઈ સુપર કિંગ્સ આઈપીએલ ટીમમાં થી બહાર કાઢ્યો બાદમાં ભારતીય ટીમમાં થી હકાલપટ્ટી કરવામાં આવી બીજી તરફ દિપિકા ની‌ મદદથી દિનેશ નેટ પ્રેક્ટિસ વધારી સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યો હતો જેથી 
ઘરની મેચમાં સારું પ્રદર્શન થતાં તાત્કાલિક એને કલકત્તા નાઈટ રાઇડર્સ ટીમમાં લેવામાં આવ્યો અને ટીમનો કેપ્ટન બનાવી દેવામાં આવ્યો જેમાં દિનેશ કાર્તિક કલકત્તા નાઈટ રાઇડર્સ ટીમને ફાઈનલ સુધી લઈ ગયો અને ટીમ રનર અપ રહી દિનેશ ની સફળતા બાદ દિપિકા અને દિનેશ વધુ નજીક આવી ગયા હતા જેથી બન્ને લગ્નગ્રંથિથી જોડાઈ ગયા 
ક્રિકેટ ની ઉંમર મુજબ લોકો માની રહ્યા હતા કે દિનેશ કાર્તિક હવે ઘરડો થઈ ગયો છે બીજી તરફ ભારતીય ટીમમાં વિકેટ કીપર બેસ્ટ મેન ઋષભ પંત નું આગમન થઈ ગયું હતું જેથી સમજદારી દાખવી દિનેશ કાર્તિકે ઈન્ટરનેશનલ ક્રિકેટ માં થી સંન્યાસ જાહેર કરી દીધો બીજી તરફ એની પત્ની દિપિકા એ બે જોડીયા બાળકોને જન્મ આપ્યો!!!
દિપિકા ની પોતાની રમત રમવાની પણ બંધ થઈ ગઈ બીજી તરફ કાર્તિક નું ભવિષ્ય ડામાડોળ છતાં દિપિકા અને કાર્તિકની ઈચ્છા હતી ચેન્નાઈ ના સંભ્રાંત વિસ્તારમાં પોસ ગાર્ડન માં પોતાનો એક બંગલો હોય ૨૦૨૧ માં ચેન્નાઇ ના આજ વિસ્તારમાં ઘર ખરીદવાની ઓફર આવી અને દિનેશ કાર્તિકે ખરીદી લીધું
બધા માટે નવાઈની વાત બન્ને પતિ પત્ની નું કેરિયર ખત્મ થવાના આરે છે અને આ લોકોએ આટલો મોંઘો સોદો કેમ કર્યો હશે એવામાં ૨૦૨૨ આઈપીએલ ની હરરાજી આવી ખબર મળી કે મહેન્દ્ર સિંહ ધોની ને દિનેશ કાર્તિકમા ભરોસો છે અને એ એને ખરીદવા માંગે છે 
પણ ૨૦૨૨ માં રોયલ ચેલેન્જ ની ટીમે દિનેશ કાર્તિક ને ખરીદી લીધો
બીજી તરફ એની પત્ની એ ફરીથી સ્કવૈશ રમવાની શરૂઆત કરી અને બે જોડીયા બાળકોના જન્મના છ મહિના બાદ સ્કવૈશ ની વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશીપ (ગલાસ્ગો) મા મિક્સ ડબલ મહિલાનો ખિતાબ જીતી લીધો
પોતાની પત્ની ની સફળતા અને નવી ટીમ સાથે જોડાણ થી દિનેશ કાર્તિક ૨૦૨૨ માં ફરી મેદાનમાં ઉતર્યો અને એક બાદ એક મેચમાં જોરદાર પ્રદર્શન કરવા લાગ્યો આજની તારીખ માં આઈપીએલ માં દિનેશ કાર્તિક ને બેસ્ટ ફિનિશર માનવામાં આવે છે એક મેચમાં તો એણે ૮ બોલમાં ૩૦ રન ફટકાર્યા મેચ પુરો થયા બાદ વિરાટ કોહલી દ્રારા ઝુકીને દિનેશ કાર્તિક નું સન્માન કરવામાં આવ્યું આજના દિવસોમાં દિનેશ કાર્તિક સૌથી શાનદાર ખેલાડી છે અને આજની તારીખે ૩૭ વર્ષ ની ઉંમરે વર્લ્ડ ૨૦-૨૦ ની ટીમમાં ભારતીય ટીમમાં રમવા મજબૂત દાવેદાર છે 

દિનેશ કાર્તિકની સફળતાની કહાની તમામે વાંચવી જોઈએ કેવી રીતે નીચે પડીને ઉભું થઇ શકાય એ કાર્તિક નું જીવન શીખવે છે સંયમ રાખીને કોઈપણ પરિસ્થિતિ સામે લડીને લક્ષ સુધી પહોચી શકાય...

🍁 *ગુરુ શિષ્ય ની સત્ય ઘટના* 🍁

🍁 *ગુરુ શિષ્ય ની સત્ય ઘટના* 🍁

👇👇👇👇

 ✍️ બી. જે. મેડિકલ કૉલેજના મેડિસિન વિભાગના વડા અને *સિનિયર* *પ્રૉફેસર* *ડૉ* *.* *સી.સી* . *ડામોરસાહેબ* નો સવારનો રાઉન્ડ ચાલુ હતો . તેમની સાથે રહેલા જુનિયર રેસિડન્ટ્સ , સિનિયર રેસિડન્ટ્સ , પોસ્ટ-ગ્રૅજ્યુએટ સ્ટુડન્ટ્‍સ , આસિસસ્ટન્ટ પ્રૉફેસર વગેરે મનમાં ગભરાઈ રહ્યા હતા . *ડૉ* . *ડામોરસાહેબ* નું *જ્ઞાન* અને *અનુભવ* એટલાં *વિશાળ* હતાં કે કોઈ પણ ડૉક્ટરને રાઉન્ડમાં પ્રશ્ન પૂછીને ગભરાવી નાખતા . છતાં પણ તેમના *રાઉન્ડમાં* અઢળક *શીખવા* મળતું . તેથી બધા જ *ડૉક્ટરો* તેમના રાઉન્ડમાં જોડાવા *તત્પર* રહેતા .

બીજે માળે મેઈલ મૅડિકલ વૉર્ડમાં રાઉન્ડ ચાલુ હતો. ત્રીજા ખાટલે આવતાં સાહેબ અટકીને દર્દીને તાકી રહ્યા.

બ્યાસી વર્ષના કાકા, વધેલી દાઢી છતાં ભવ્ય કપાળ, વાળના ઠેકાણાં નહીં, ફાટી ગયેલાં કપડાં છતાં સારા ઘરના બુઝુર્ગ લાગતા હતા. જૂનું પણ સોનું તો સોનું જ છે, તેમ આ લઘરવઘર વૃદ્ધ પણ તેમના ચહેરા ઉપરના તેજ ઉપરથી વિદ્વાન લાગતા હતા. સાહેબે તેની હિસ્ટ્રી રેસિડન્ટ ડૉક્ટરને પૂછી.

‘સાહેબ , આમનું નામ છે *કૃપાશંકર* *ત્રિવેદી* , ઉંમર છે *બ્યાસી* વર્ષ , *દાહોદ* બાજુના ગામડામાં બહાર *રઝળતા* મળી આવેલ છે. આવ્યા ત્યારે સખત *તાવ* અને *ન્યુમોનિયા* થી ખમખમી ગયા હતા . વ્યવસાયે *શિક્ષક* હતા , ચોવીસ વર્ષ પહેલાં *નિવૃત્ત* થયા. શાળા પ્રાઈવેટ ટ્રસ્ટ ની હોવાથી *પેન્શન* ની જોગવાઈ ન હતી, તેથી આવકનું *સાધન* કાંઈ ન હોવાથી ગામડામાં માગી ભીખીને *ગુજરાન* ચલાવી રહ્યા હતા.’ રેસિડન્ટ ડૉક્ટરે એકીશ્વાસે તમામ હિસ્ટ્રી વાંચી સંભળાવી.

‘તેમના કુટુંબમાં કોઈ નથી?’ ડામોરસાહેબ પ્રશ્ન પૂછીને ભૂતકાળમાં ડૂબી ગયા. વર્ષો પહેલાંના દાહોદની બાજુના રામપુરા ગામમાં રહેતું ગરીબ આદિવાસી કુટુંબ તેમની નજર સામે તરવરી ઊઠ્યું. બાપ દારૂડિયો હોવાથી જુવાન ઉંમરે લીવર ફેઈલ થતાં ગુજરી જવાથી માતા દિવાળીબહેન ઉપર તેમના એકના એક દીકરા ચકાના ભણતા અને ગુજરાનો ભાર આવી પડ્યો. રસ્તાની સાફસફાઈ અને લોકોનાં કપડાં-વાસણ કરી માંડમાંડ દિવાળીબહેન ગુજારો કરતાં. તેનાં દીકરાનું નામ હતું ચતુરભાઈ ચીમનભાઈ ડામોર પણ ગામમાં બધા તેને ચકો જ કહેતા હતા.

ચકાભાઈ ભણવામાં હોશિયાર હતા. બારમા ધોરણમાં બૉર્ડમાં બાણું ટકા સાથે સમગ્ર જિલ્લામાં પ્રથમ હતા. પણ હવે દિવાળીબહેનથી કામ થતું નહીં, તેથી તે ચકાને ભણવાનું બંધ કરીને પોતાના કામમાં જોતરાઈ જવાનો આગ્રહ કરતાં હતાં.

ચકાભાઈ તેની શાળાના તમામ શિક્ષકોના પ્રિય હતા , 
      પણ *કૃપાશંકર* *ત્રિવેદી* ની *કૃપા* તેની ઉપર સૌથી વધારે હતી .

 ચકાને *મેરીટ* લિસ્ટ પ્રમાણે બી. જે. મેડિકલ કૉલેજમાં *એડમિશન* મળતું હતું , પણ માતાના *આગ્રહથી*  તે *દ્વિધામાં* પડી ગયો .
 *ત્રિવેદીસાહેબ* ને ખબર પડતાં તે પોતે ચકાને ઘેર *દિવાળીબહેને* મનાવવા આવ્યા .

 *આદિવાસી* વિસ્તારમાં *બ્રાહ્મણસાહેબ* ને આવેલા જોઈ તમામ વસ્તી *ટોળે* વળી ચકાને ઘેર આવી .

‘ બહેન , તમે ચકાને *મેડિકલમાં* ભણાવી *ડૉક્ટર* બનાવો . ’ *ત્રિવેદીસાહેબે* કહ્યું .

‘ સાહેબ , હવે મારાથી કામ થતું નથી. તેથી ચકાને *મેડિકલમાં* ભણાવવાના પૈસા લાવું ક્યાંથી ?’ *દિવાળીબહેને* પોતાની વ્યથા ઠાલવી .

‘ બહેન , તેની *ચિંતા* ના કરો . *હું* બનતી મદદ કરતો રહીશ , અને ચકાને તેની *મેરીટ* ઉપર *સ્કોલરશિપ* અપાવી દઈશ .’ *ત્રિવેદીસાહેબે* વિશ્વાસપૂર્વક કહ્યું .

સાચે જ *ત્રિવેદીસાહેબે* ચકાને *સ્કૉલરશિપ* અપાવી , તેના *રહેવા* , *ખાવાપીવા* નો *પ્રબંધ* કરી આપ્યો . વચ્ચે વચ્ચે *દિવાળીબહેન* ને પણ મદદ કરતા રહ્યા .

ચકાભાઈ ભણીગણીને એમ.ડી. થઈ બી.જે. મેડિકલ કૉલેજમાં જ આસિ. પ્રૉફેસર બન્યા ને બીજે જ વર્ષે *દિવાળીબહેને* અંતિમ વિદાય લીધી ત્યારે કહેતાં ગયાં ‘ બેટા , *ત્રિવેદીસાહેબ* ને લીધે જ તું આટલો મોટો સાહેબ થયો છે, નહિતર તું પણ રોડ સાફ કરતો હોત. તેનું *ૠણ* ભૂલતો નહીં .’

 *વર્ષોનાં* વહાણાં વાયાં ને *ચકાભાઈ* બની ગયા *ડૉ* . *સી* *.* *સી* *.* *ડામોર સાહેબ* , પ્રોફેસર ઑફ મેડિસિન . સમય પણ કેવા ખેલ ખેલે છે *?* 

આજે *વર્ષો* પછી *ત્રિવેદીસાહેબ* મળ્યા પણ કેવી હાલતમાં *?* *ડામોરસાહેબ* થી *હાયકારો* નીકળી ગયો .

અચાનક રેસિડન્ટ ડૉક્ટરના જવાબથી સાહેબ પાછા *વર્તમાનમાં* આવી ગયા .

‘ સાહેબ , આમનાં પત્નીનું ગયા વર્ષે *અવસાન* થવાથી એકલા જ છે. એક *દીકરો* હતો. તે ભણી ગણી *ડૉક્ટર* બનીને *અમેરિકા* ગયો ને ત્યાંની ગોરી મૅડમને પરણી *ઈન્ડિયા* અને *મા* *-* *બાપ* ને સાવ ભૂલી જ ગયો . ઘરનું ભાડું *છ* મહિના સુધી ન ભરવાથી તેમને ફૂટપાથ પર લાવી દીધા .’

‘ સારું સારું, તેની સારામાં સારી સારવાર કરજો . 
    તેમને ખાવાપીવામાં તકલીફ ના પડવી જોઈએ . કપડાં પણ ફાટેલાં છે, લો આ હજાર રૂપિયા , બે જોડી કપડાં અને બીજી કોઈ જરૂરિયાત માટે ’ કહીને *ડામોરસાહેબે* રૂપિયા તેના રેસિડન્ટને આપ્યા . બધાને નવાઈ લાગતી હતી ,

 *સાહેબ* ને આ *બ્રાહ્મણ* સાથે શું સંબંધ હશે ? ‘ કેટલાક *સંબંધોને* બધા ક્યાં *સમજી* શકે છે *?* ’

સાંજે *પાંચ* વાગે સાહેબનો વૉર્ડમાં ફોન આવ્યો , ‘ ત્રીજા ખાટલાના દર્દીને કેમ છે *?* ’ સિસ્ટર ગભરાઈ ગયાં . તેણે બધા રેસિડન્ટ ડૉક્ટરોને કોલ કરી બોલાવી લીધા, બધા સમજી ગયા સાહેબ આ દર્દી માટે ગમે ત્યારે આવી શકે છે , તેથી ખૂબ જ ચીવટ થી ઘનિષ્ટ સારવારમાં લાગી ગયા .

 *ડામોરસાહેબ* ની મહેનત અને સ્ટાફની ઘનિષ્ટ સારવારથી *ત્રિવેદીકાકા* છ દિવસમાં સારા થઈ ગયા . *ત્રિવેદીકાકા* એ સાંભળ્યું હતું કે *ડૉક્ટરો* બહુ *સેવાભાવી* અને *માયાળુ* હોય છે, પણ 
       આ *ડામોરસાહેબ* , આટલી બધી માયા કેમ રાખે છે , તે સમજાતું ન હતું .

‘ સાહેબ , આ *ત્રિવેદીકાકા* ને રજા આપીશું તો તે જશે ક્યાં *?* તેને તો કુટુંબ કે ઘર કંઈ જ નથી.’ રેસિડન્ટે મૂંઝવણ બતાવી. *ડામોરસાહેબે* બીજા દિવસે રજા આપવાનું કહ્યું .

બીજા દિવસે સવારે *ડામોરસાહેબ* નાં પત્ની, ગાડી અને ડ્રાઈવર સાથે અગિયાર વાગે સિવિલમાં આવી ગયાં. *ત્રિવેદીકાકા* ને રજા આપી. *ડામોરસાહેબ* પોતે હાથ પકડી બહાર લઈ જવા લાગ્યા. તેની પાછળ આખો સ્ટાફ મદદ કરવા દોડ્યો. *ત્રિવેદીકાકા* શરમથી પાણી પાણી થઈ ગયા, આખો વૉર્ડ વિચારી રહ્યો હતો આ ગરીબ *બ્રાહ્મણ* નસીબદાર છે , પણ તેમને ક્યાં ખબર હતી , *ડામોરસાહેબ* તેમનું *ઋણ* ઉતારી રહ્યા છે .

 *ત્રિવેદીકાકા* વિચારી રહ્યા , આવડા મોટા અમદાવાદમાં હું કઈ ફૂટપાથ પર રહીશ, ભીખ માંગવા ક્યાં બેસીશ, અહીં તો પોલીસ બહુ હેરાન કરે છે. કદાચ એટલે જ સાહેબ *વૃદ્ધાશ્રમમાં* વ્યવસ્થા કરતા લાગે છે.
નીચે ગાડીમાં બેસતાં *ત્રિવેદીકાકા* હજુ ક્યાં જવાનું છે , તે સમજી શકતા ન હતા. તેમણે પૂછ્યું , ‘ ડૉક્ટરસાહેબ , આપની ગાડીમાં મારે ક્યાં જવાનું છે ?’

અત્યાર સુધી રોકી રાખેલું રહસ્ય *ડામોરસાહેબે* ધીમેથી ખુલ્લું કર્યું , ‘ *માસ્તરસાહેબ*  , આપને યાદ છે, *ત્રીસ* વરસ પહેલાં ચકા નામના *આદિવાસી* છોકરા ને તમે *મદદ* કરી *ડૉક્ટર* બનાવ્યો હતો . હવે તેને આ *ઋણ* નો ભાર ઉતારવાની *તક* તો આપો . 
 તમારે હવે મને સાહેબ નહીં , ચકો જ કહેવાનું છે. તમારે હવે અમારે ઘેર જ રહેવાનું છે.’ ચકાને યાદ કરતાં ત્રિવેદીસાહેબ રડી પડ્યા , ‘ અરે , ચકા તું , આટલો મોટો સાહેબ બની ગયો છે ? ’ તેમ કહી ગળે લગાડી દીધો .

 *ઋણ* નો ભાર ઊતરતાં *ડામોરસાહેબ* હલકાફૂલ થઈ ગયા . *એકલવ્ય* એ તેનો અંગૂઠો *ગુરુ* *દ્રોણ* ને *અર્પણ* કરેલ  , તેના કરતાં પણ તે વધારે *આનંદ* અનુભવતા હતા .
ઉપર વૉર્ડમાંથી ડૉક્ટર્સ સિસ્ટર્સ અને દર્દીઓ *ગુરુશિષ્ય* નું અજોડ *મિલન* જોઈ રહ્યાં *.* 

 *એશિયાની* સૌથી મોટી *હૉસ્પિટલ* નાં *પ્રૉફેસર* પહેલી વખત ભિખારી *દર્દીને* પોતાની ગાડીમાં બેસાડી ઘેર લઈ જતા હતા *.* 

વારંવાર *વાંચવા* લાયક...રડાવી દે તેવો *સાચો* *પ્રસંગ* ....

👏👏👏👏

  🙏 *ગુરુકૃપા હી કેવલં*  🙏

જાણવા જેવું


         
 1) + = સરવાળો
 2) - = બાદબાકી
 3) × = ગુણાકાર
 4) ÷ = ​​ભાગ
 5)% = ટકા
 6) ∵ = ત્યારથી
 7) તેથી = તેથી
 8) ∆ = ત્રિકોણ
 9) Ω = ઓમ
 10) ∞ = અનંત
 11) π = પાઇ
 12) ω = ઓમેગા
 13) ° = ડિગ્રી
 14) ⊥ = લંબ
 15) θ = થેટા
 16) Φ = ફાઇ
 17) β = બીટા
 18) = = બરાબર
 19) ≠ = બરાબર નથી
 20) √ = વર્ગમૂળ
 21)?  = પ્રશ્ન વાચક
 22) α = આલ્ફા
 23) ∥ = સમાંતર
 24) ~ = સમાન છે
 25): = ગુણોત્તર
 26) :: = પ્રમાણ
 27) ^ = વધુ
 28) !  = પરિબળ
 29) એફ = ફંક્શન
 30) @ =
 31);  = જેમ
 32) / = દીઠ
 33) () = નાના કૌંસ
 34) {} = માધ્યમ કૌંસ
 35) [] = મોટું કૌંસ
 36)> = કરતા વધારે
 37) <= કરતા નાનું
 38) ≈ = આશરે
 39) ³√ = ક્યુબ રુટ
 40) τ = ટau
 41) ≌ = સર્વગસમ
 42) ∀ = બધા માટે
 43) ∃ = અસ્તિત્વમાં છે
 44) ∄ = અસ્તિત્વમાં નથી
 45) ∠ = કોણ
 46) ∑ = સિગ્મા
 47) Ψ = સાંઇ
 48) δ = ડેલ્ટા
 49) λ = લેમ્બડા
 50) ∦ = સમાંતર નથી
 51) ≁ = સમાન નથી
 52) d / dx = વિભેદક
 53) ∩ = સમૂહનો સામાન્ય
 54) ∪ = જોડાણ
 55) iff = ફક્ત અને માત્ર જો
 56) ∈ = સભ્ય છે!
 57) ∉ = સભ્ય નથી
 58) Def = વ્યાખ્યા
 59) μ = મ્યુ
 60) ∫ = અભિન્ન
 61) ⊂ = સબસેટ છે
 62) ⇒ = સૂચવે છે
 63) હું l = મોડ્યુલસ
 64) '= મિનિટ
 65) "= સેકંડ

 *_મહત્વપૂર્ણ ફોર્મ્યુલા અને માહિતી_*

 1.અસિજન - ઓ
 2. નાઇટ્રોજન - એન
 3. હાઇડ્રોજન - H₂
 4. કાર્બન ડાયોક્સાઇડ - CO₂
 5. કાર્બન મોનોક્સાઇડ - સીઓ
 6. સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ - SO₂
 7. નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઇડ - ના
 8. નાઇટ્રોજન મોનોક્સાઇડ (નાઇટ્રિક oxકસાઈડ) - ના
 9. ડીનીટ્રોજન Oxક્સાઇડ (નાઇટ્રસ Oxકસાઈડ) - NOO
 10. ક્લોરિન - ક્લો
 11. હાઇડ્રોજન ક્લોરાઇડ - એચસીએલ
 12. એમોનિયા - એનએચ₃
 તેજાબ
 13. હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ - એચસીએલ
 14. સલ્ફ્યુરિક એસિડ - H₂SO₄
 15. નાઇટ્રિક એસિડ - HNO₃
 16. ફોસ્ફોરિક એસિડ - H₃PO₄
 17. કાર્બોનિક એસિડ - H₂CO₃
 અલ્કલી
 18. સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - નાઓએચ
 19. પોટેશિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - કોહ
 20. કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - સીએ (ઓએચ) ₂
 મીઠું
 21. સોડિયમ ક્લોરાઇડ - એનએસીએલ
 22. કાર્બોનેટ સોડિયમ - નાકોકો
 23. કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ - CaCO₃
 24. કેલ્શિયમ સલ્ફેટ - CaSO₄
 25. એમોનિયમ સલ્ફેટ - (એનએચ₄) ₄સો
 26. નાઇટ્રેટ પોટેશિયમ - કે.એન.ઓ.
 સામાન્ય રસાયણોના વાણિજ્યિક અને રાસાયણિક નામો
 વ્યવસાયનું નામ - આઈએપીયુસી નામ - પરમાણુ ફોર્મ્યુલા
 27. ચાક - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ - CaCO₃
 28. ગ્રેપફ્રૂટ - ગ્લુકોઝ - C6H₁₂O6
 આલ્કોહોલ - એથિલ 29. આલ્કોહોલ - C₂H5OH
 30. કોસ્ટિક પોટાશ - પોટેશિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - કોહ
 31. આહાર સોડા - સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ - નાહકો
 32. ચૂનો - કેલ્શિયમ Oxકસાઈડ - કાઓ
 33. જીપ્સમ - કેલ્શિયમ સલ્ફેટ - CaSO₄.2H₂O
 34. ટી.એન.ટી.  - ટ્રાઇ નાઇટ્રો ટાલ્નીન - C6H₂CH₃ (NO₂)₃
 35. ધોવા સોડા - સોડિયમ કાર્બોનેટ - નાકો
 36. બ્લુ થોથ - કોપર સલ્ફેટ - ક્યુએસઓ
 37. મોલાર - એમોનિયમ ક્લોરાઇડ - એનએચ₄સીએલ
 38. આલમ - પોટેશિયમ એલ્યુમિનિયમ સલ્ફેટ - K₂SO₄Al₂ (SO₄) ₃.24H₂O
 39. ચૂંકાયેલ ચૂનો - કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - સીએ (ઓએચ) ₂
 40. સ્ટાર્ચ - સ્ટાર્ચ - સી 6 એચ 10 ઓ 5
 41. લાફિંગ ગેસ - નાઇટ્રસ ઓકસાઈડ - NOO
 42. લાલ દવા - પોટેશિયમ પરમેંગેનેટ - કેએમએનઓએ
 43. લાલ સિંદૂર - લીડ પેરાક્સાઇડ - Pb₃O₄
 44. સુકા આઇસ - સોલિડ કાર્બન-ડી-Oxક્સાઇડ - સી.ઓ.
 45. નાઈટ્રે - પોટેશિયમ નાઇટ્રેટ - કે.એન.ઓ.
 46. ​​સરકો - એસિટિક એસિડનું પાતળું દ્રાવણ - CHOCOOH
 47. સુહાગા - બોરxક્સ - ના₂બ₄ઓ 7.10એચ₂ઓ
 48. ભાવના - મિથાઇલ આલ્કોહોલ - CHOOH
 49. સ્લેટ - સિલિકા એલ્યુમિનિયમ Oxકસાઈડ - Al₂O₃2SiO₂.2H₂O
 50.ગ્રીન કેસ - ફેરિક સલ્ફેટ - ફી (SO₄)

   *_[ફળ / ફળ / વનસ્પતિનું વૈજ્entificાનિક નામ]]_*

 1. માણસ --- હોમો સેપીઅન્સ
 2. ફ્રોગ --- રાણા ટાઇગ્રિના
 3. બિલાડી --- ફેલિસ ડોમેસ્ટિયા
 Dog. કૂતરા --- કેનિસ ફેમિલી
 5. ગાય --- બોસ ઇન્ડિકસ
 6. ભેંસ --- બ્યુબાલીસ બ્યુબલિસ
 7.બેઇલ --- બોસ પ્રાચીન વૃષભ
 8. બકરી --- કેપ્ટા હિટમસ
 9. ઘેટાં --- ઓવીનો ઉદભવ
 10.સુગર --- સુસ્પ્રોકા ઘરેલું
 11.શેર --- પેન્થેરો લીઓ
 12. બાગ --- પાંથાવાળો ટાઇગ્રિસ
 13. ચિંતા --- પેન્થેરા પરદસ
 14. બાળ --- ઉર્સસ મેટીટિમસ કાર્નેવેરા
 15. સસલું --- ઓરીક્ટોલેગસ ક્યુનિક્યુલસ
 16. હીરાન --- સર્વાઇસ એલાફસ
 17. કેમલ --- કેમલસ ડોમેડિયસ
 18. લોમાડે --- કેનિડે
 19. લંગુર --- હોમિનોડિયા
 20. રેન્ડીઅર --- રુઝર્વેસ ડુવાસેલી
 21. સુકા --- મસ્કા ઘરેલું
 22. સામાન્ય --- મેગ્નિફેરા સૂચક
 23. મૂડી --- ઉડિયા સતીવત
 24. ઘઉં --- ટ્રીક્ટિકમ એસ્ટિવિયમ
 25. બાબતો --- પીસમ સટિવિયમ
 26. પુત્રો --- બ્રેસિકા કમ્પેટર્સ
 27.મોર --- પાવો ક્રિસ્ટાસ
 28. હાથ --- અફિલાસ ઈંડિકા
 29. ડોલ્ફિન --- પ્લેટેનિસ્ટા ગેજેટિકા
 30. કમલ --- નેલંબો ન્યુસિફેરા ગાર્ટેન
 31. વાનગન --- ફિકસ બંધાલેન્સીસ
 32. ઘોડો --- ઇક્વિસ કેબલ્લાસ
 33. ગન્ના --- સુગર્સન ફિનેરમ
 34. વ્યાજ --- અલિયમ સેપિયા
 35. કપાસ --- ગેસપિયમ
 36. મગફળીના --- અરાચીસ
 37. કોફી --- કોફે અરેબીકા
 38. ચાઇ --- થિયા સાયન્સિકસ
 39. અંગુર --- વિટિયસ
 40. ટર્કી
 41. મક્કા --- જિયા ટેબલ
 42. ટામેટા --- લાઇકોપ્રિસિકન એસ્કલ્યુન્ટમ
 43. નરીઅલ --- કોકો ન્યુસિફેરા
 44.શેબ --- મેલાસ પુમિયા / ડોમેસ્ટિઆ
 45. પિઅર્સ --- પિરાસ કુમિનીસ
 46. ​​કેસર --- ક્રોકસ સ Saટિવિયસ
 47. કાજુ --- એનાકાર્ડિયમ એરોમેટિયમ
 48. ગજર --- ડાકસ કેરોટા
 49. --- --- ઝીંઝિબર સત્તાવાર
 50. કોબીજ --- બ્રાસિકા ulલ્રેસા
 51. લસણ --- એલીયમ સીરાઇવન
 52. બામ્બૂ --- બામ્બુસા સ્પાય
 53. બાજ્રા --- પેનિસિટમ અમેરિકન
 54. લાલ મરી --- કેપ્સિયમ એન્યુમ
 55. કાલિમિર્ચ --- પાઇપર નિગ્રમ
 56 બદામ --- પ્રુનસ આર્મેનિકા
 57. ઇલાઇચી --- ઇલેટેરિયા કોર્ડેમોમમ
 58. કેળા --- મૂસા પારાદિસિયાકા
 59. મૂલી --- રેફેનસ

 *_જ્યારે તરંગો ફરે છે, ત્યારે તેઓ તેને પોતાની સાથે લઈ જાય છે_*
 Ans: - ર્જા
 2: - સૂર્યગ્રહણ સમયે સૂર્યનો કયો ભાગ દેખાય છે?
 Ans: - કિરીટ
 3: - કપડાંમાંથી કાટનાં ફોલ્લીઓ કાઢવા માટે વપરાય છે
 જવાબ: - 
ઓક્સાલિક એસિડ
 4: - 
શેરડીમાં 'લાલ રોટ રોગ' ને કારણે થાય છે
 Ans: - ફૂગ દ્વારા
 5 .: - ટેલિવિઝનની શોધ કોણે કરી?
 જવાબ-જે.  એલ.  બેયર્ડ
 6: - કયા પ્રકારનાં પેશીઓ શરીરના રક્ષણાત્મક ieldાલ તરીકે કાર્ય કરે છે?
 જવાબ: - એપિથેલિયમ પેશીઓ
 7: - માણસે કયા પ્રાણીને સૌથી પહેલા પાળ્યો હતો?
 Ans: - કૂતરો
 8: - કયા વૈજ્ ?ાનિકે સૌ પ્રથમ બરફના ટુકડા ઓગાળ્યા અને પીગળ્યા?
 જવાબ: - ડેવી
 9: - શા માટે હીરા ચમકતો દેખાય છે?
 જવાબ: - સામૂહિક આંતરિક પ્રતિબિંબને લીધે
 10: - મુખ્યત્વે 'છાણ ગેસ'માં શું જોવા મળે છે.
 જવાબ: - મિથેન
 11: - નીચેનામાંથી આહાર માનવ શરીરમાં નવા પેશીઓના વિકાસ માટે પોષક તત્વો પૂરો પાડે છે?
 જવાબ: - ચીઝ
 12: - નીચેનામાંથી ઉડતી ગરોળી છે?
 Ans: - ડ્રેકો
 13: - દ્રાક્ષમાં કયા એસિડ મળી આવે છે?
 Ans: - ટાર્ટારિક એસિડ
 14: - કેન્સર સંબંધિત રોગોનો અભ્યાસ કહેવામાં આવે છે
 જવાબ: - ઓન્કોલોજી
 15: - એકમાત્ર સાપનો માળો કયો છે?
 Ans: - કિંગ કોબ્રા
 16: - ભારતમાં સૌથી મોટી માછલી કયા છે?
 જવાબ: - વ્હેલ શાર્ક
 17: - કઠોળ એ સારો સ્રોત છે
 Ans: - પ્રોટીન
 18: - મૂળ ઘી સુગંધથી કેમ આવે છે?
 Ans: - ડાયસિટિલને લીધે
 19: - મેઘધનુષ્યમાં કયા રંગનું વલણ વધુ છે?
 જવાબ: - લાલ રંગ
 20 .: સૂર્યની કિરણમાં કેટલા રંગો છે?
જવાબ: - 7
 21 .: - 'ટાઇપરાઇટર' (ટાઇપિંગ મશીન) નો શોધક કોણ છે?
 Ans: - શolesલ્સ
 22 .: - લેટિન ભાષામાં જેને સરકો કહેવામાં આવે છે.
 Ans: - અસેટમ
 23: - કઈ મશીનથી દૂધની શુદ્ધતા માપવામાં આવે છે?
 જવાબ: - લેક્ટોમીટર
 24: - પૃથ્વી પર સૌથી વધુ ધાતુનું પ્રમાણ કયા છે?
 જવાબ: - એલ્યુમિનિયમ
 25 .: - મોતી મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલો છે?
 જવાબ: - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ
 26: - માનવ શરીરમાં કયા તત્વ મહત્તમ માત્રામાં જોવા મળે છે?
 Ans: - ઓક્સિજન
 27: - કેરીનું વનસ્પતિ નામ શું છે?
 જવાબ: - મંગિફેરા ઈંડિકા
 28: - કોફી પાવડર સાથે મિશ્રિત ચિકરી પાવડર મેળવવામાં આવે છે
 Ans: - મૂળથી
 29: - વિટામિન-સી નો શ્રેષ્ઠ સ્રોત શું છે?
Ans: - આમળા
 30 .: - સૌથી વધુ તીવ્રતાનો અવાજ કોણ ઉત્પન્ન કરે છે?
 જવાબ: - વાઘ
 31: - માનવ શરીરનો સૌથી લાંબો કોષ કયો છે?
 Ans: - ચેતા કોષ
 32. - દાંત મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલા છે?
 Ans: - ડેન્ટાઇનનું
 33. - કયા પ્રાણી પગ ચંપલનો આકાર ધરાવે છે?
 Ans: - પેરામેટિયમ
 34. - નીચેનામાંથી કયા પદાર્થોમાં પ્રોટીન જોવા મળતું નથી?
 Ans: - ભાત
 35. - માનવ મગજના કેટલા ગ્રામ છે?
 જવાબ: - 1350
 36.: - લોહીમાં જોવા મળતી ધાતુ છે
 Ans: - લોહા
 37. સ્નાયુઓમાં કયુ એસિડ એકઠું થાય છે તે થાકનું કારણ બને છે?
 જવાબ: લેક્ટિક એસિડ
 38.: આથોનું ઉદાહરણ
 જવાબ: દૂધની ખાટો, ખાવાની બ્રેડની રચના, ભીના લોટના ખાટા
 39. અળસિયું કેટલી આંખો ધરાવે છે?
 જવાબ: એક પણ નહીં
 40. - ગાજર કયા વિટામિનનો સમૃદ્ધ સ્રોત છે?
 જવાબ: - વિટામિન એ

 *_શારીરિક જથ્થો અન્ય શારીરિક જથ્થા સાથે સંબંધિત શારીરિક જથ્થો_*

 1. ક્ષેત્ર વિસ્તાર લંબાઈ id પહોળાઈ
 2. વોલ્યુમ વોલ્યુમ લંબાઈ - પહોળાઈ ×ંચાઈ
 3. માસ ઘનતા ઘનતા માસ / આવક
 4. આવર્તન આવર્તન 1 / સામયિક
 5. વેગ વેગ સ્થળો / સમય
 6. ગતિ અંતર / સમય ખસેડો
 7. પ્રવેગક પ્રવેગક વેગ / સમય
 8. ફોર્સ ફોર્સ માસ × એક્સિલરેશન
 9. આવેગ આવેગ બળ × સમય
 10. વર્ક વર્ક ફોર્સ × ડિસ્ટન્સ
 11. Energy ર્જા Energy ર્જા દળ istance અંતર
 12. પાવર પાવર વર્ક / સમય
 13. ભાવના મોમેન્ટમ માસ × વેગ
 14. દબાણ દબાણ ક્ષેત્ર
 15. તાણ બળ / ક્ષેત્ર
 16. તાણ વિમાસ / મૂળ વિમાસમાં વિકૃતિ ફેરફારો
 17. સ્થિતિસ્થાપકતા ગુણાંક સ્થિતિસ્થાપકતા તાણ / વિકૃતિ
18. પૃષ્ઠ તણાવ સપાટી તણાવ બળ / લંબાઈ
19. પૃષ્ઠ Energyર્જા સપાટીની energyર્જા Energyર્જા / ક્ષેત્ર
 20. વેગનું gradાળ વેગનું gradાળ વેગ / અંતર
 21. પ્રેશર gradાળ દબાણ દબાણ /ાળ / અંતર
 22. વિસ્કોસિટી ગુણાંક સ્નિગ્ધતા બળ / 
(ક્ષેત્ર - વેગ ×ાળ)
 23. એંગલ એન્જલ આર્ક / ત્રિજ્યા
 24. ત્રિકોણોમિતિ ગુણોત્તર ત્રિકોણમિતિ રેશિયો લંબાઈ / લંબાઈ
 25. કોણીય વેગ કોણીય વેગ એંગલ / સમય
 26. કોણીય પ્રવેગક કોણીય જોડાણ કોણીય વેગ / સમય
 27. કોણીય વેગ કોણીય વેગ અંતર્ગત ક્ષણ × કોણીય વેગ
 28. જડતા ક્ષણ જડતા સમૂહનો ક્ષણ rev (ક્રાંતિ ત્રિજ્યા) 2
 29. ફોર્ક ટોર્ક ફોર્સ × અંતર
 30. કોણીય આવર્તન કોણીય આવર્તન 2π × આવર્તન
 31. ગુરુત્વાકર્ષણ સાર્વત્રિક સતત ગુરુત્વાકર્ષણ બળનું સાર્વત્રિક સતત distance (અંતર) 2 / (સમૂહ) 2
 32. પ્લેન્ક સતત પ્લેન્કની સતત energyર્જા / આવર્તન
 33. વિશિષ્ટ ગરમી વિશિષ્ટ ગરમી થર્મલ energyર્જા / (સમૂહ-ગરમી)
 34. હીટ કેપેસિટી હીટ ક્ષમતા થર્મલ એનર્જી / હીટિંગ
 35. બોલ્ટઝમાન સતત બોલ્ટઝમાનની સતત energyર્જા / ગરમી
 36. સ્ટેફન સતત સ્ટેફનનું સતત (/ર્જા / ક્ષેત્રનો સમય) / (ગરમી) 
 37. ગેસ સતત ગેસ સતત (દબાણ × વોલ્યુમ) / (છછુંદર × ગરમી)
 38. ચાર્જ ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન × સમય
 39. વિભેદક સંભવિત તફાવત
 40. પ્રતિકાર પ્રતિકાર તફાવત / ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન
 41. ક્ષમતા ક્ષમતા ચાર્જ / વિભેદક
 42. ઇલેક્ટ્રિક ક્ષેત્ર ઇલેક્ટ્રિક ક્ષેત્ર વિદ્યુત બળ / ચાર્જ
 43. ચુંબકીય ક્ષેત્ર મેગ્નેટિક ક્ષેત્ર બળ / (ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન × લંબાઈ)
 44. મેગ્નેટિક પ્રવાહ ચુંબકીય પ્રવાહ ચુંબકીય ક્ષેત્ર × લંબાઈ
 45. ઇન્ડક્ટન્સ ઇન્ડક્ટન્સ મેગ્નેટિક ફ્લક્સ / ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન
 46. ​​નસની સતત વેઈનની સતત તરંગ લંબાઈ × ગરમી
 47. વાહકતા વાહકતા 1 / પ્રતિકાર
 48. એન્ટ્રોપી એન્ટ્રોપી થર્મલ એનર્જી / હીટિંગ
 49. ગુપ્ત ગરમી અંતમાં ગરમી થર્મલ energyર્જા / સમૂહ
 50. થર્મલ વિસ્તરણનો થર્મલ ડિફ્યુઝન ગુણાંક. nbsp
51.  વોલ્યુમ સ્થિતિસ્થાપકતા ગુણાંક બલ્ક મોડ્યુલસ (વોલ્યુમ × દબાણમાં ફેરફાર) / 
વોલ્યુમમાં ફેરફાર
 52. વિદ્યુત પ્રતિકાર (પ્રતિકાર × ક્ષેત્ર) / લંબાઈ
 53. ઇલેક્ટ્રિક દ્વિધ્રુવ ક્ષણ ઇલેક્ટ્રિક દ્વિધ્રુવી ક્ષણ બળ ટોર્ક / ઇલેક્ટ્રિક ક્ષેત્ર
 54. મેગ્નેટિક દ્વિધ્રુવ ક્ષણ મેગ્નેટિક દ્વિધ્રુવી ક્ષણ બળ ક્ષણિક / ચુંબકીય ક્ષેત્ર
 55. ચુંબકીય ક્ષેત્રની શક્તિ ચુંબકીય ક્ષણ / વોલ્યુમ
 56. વuક્યુમ / માધ્યમમાં પ્રકાશની ગતિમાં પ્રકાશની રીફ્રેક્ટિવ ઇન્ડેક્સ ગતિ
 57. વેવ નંબર વેવ નંબર 2π / તરંગલંબાઇ
 58. રેડિયેશન પાવર રેડિયેન્ટ પાવર ઉત્સર્જિત energyર્જા / સમય
 59. રેડિયેશન તીવ્રતા રેડિયન્ટ તીવ્રતા રેડિયેશન પાવર / ક્યુબિક એંગલ
 60. હબલ સતત હબલ સતત પછાત એરે ઝડપ / અંતર

  *_જીવવિજ્ .ાન પ્રશ્નો_*

 1: - સ્નાયુઓમાં કયા એસિડનું સંચય થાક તરફ દોરી જાય છે?
 જવાબ: - લેક્ટિક એસિડ
 2: - દ્રાક્ષમાં કયા એસિડ જોવા મળે છે?
 Ans: - ટાર્ટારિક એસિડ
 3: - કેન્સર સંબંધિત રોગોનો અભ્યાસ કહેવામાં આવે છે
 જવાબ: - ઓર્ગેનોલોજી
 4: - માનવ શરીરમાં સૌથી લાંબી કોષ કયો છે?
 Ans: - ચેતા કોષ
 5 .: - દાંત મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલા છે?
 Ans: - ડેન્ટાઇનનું
 6: - કયા પ્રાણી પગ ચંપલનો આકાર ધરાવે છે?
 Ans: - પેરામેટિયમ
 7 .: - અળસિયા કેટલી આંખો ધરાવે છે?
 જવાબ: - એક પણ નહીં
 8: - ગાજર કયા વિટામિનનો સમૃદ્ધ સ્રોત છે?
 જવાબ: - વિટામિન એ
 9: - નીચેનામાંથી કયા પદાર્થો પ્રોટીનથી મળતાં નથી?
 Ans: - ભાત
 10: - માનવ મગજ કેટલા ગ્રામ છે?
 જવાબ: - 1350
 11 .: - લોહીમાં જોવા મળતી ધાતુ છે
 Ans: - લોહા
 12 .: - આથોનું ઉદાહરણ
 જવાબ: - દૂધની ખાટો, ખાવાની બ્રેડની રચના, ભીના લોટના ખાટા
 13: - નીચેનામાંથી આહાર માનવ શરીરમાં નવા પેશીઓના વિકાસ માટે પોષક તત્વો પૂરો પાડે છે?
જવાબ: - ચીઝ
 14: - નીચેનામાંથી ઉડતી ગરોળી છે?
 Ans: - ડ્રેકો
 15: - એકમાત્ર સાપનો માળો કયો છે?
 Ans: - કિંગ કોબ્રા
 16: - ભારતમાં સૌથી મોટી માછલી કયા છે?
 જવાબ: - વ્હેલ શાર્ક
 17: - કઠોળ એ સારો સ્રોત છે
 Ans: - પ્રોટીન
 18: - મૂળ ઘી સુગંધથી કેમ આવે છે?
 Ans: - ડાયસિટિલને લીધે
 19: - મેઘધનુષ્યમાં કયા રંગનું વલણ વધુ છે?
 જવાબ: - લાલ રંગ
 20 .: ટેલિવિઝનની શોધ કોણે કરી?
 જવાબ: - જે.  એલ.  બેયર્ડ
 21: - હીરા કેમ ચળકતો દેખાય છે?
 જવાબ: - સામૂહિક આંતરિક પ્રતિબિંબને લીધે
 22: - મુખ્યત્વે 'છાણ ગેસ'માં શું જોવા મળે છે.
 જવાબ: - મિથેન
 23: - કઈ મશીનથી દૂધની શુદ્ધતા માપવામાં આવે છે?
 જવાબ: - લેક્ટોમીટર
 24: - પૃથ્વી પર સૌથી વધુ ધાતુનું પ્રમાણ કયા છે?
 જવાબ: - એલ્યુમિનિયમ
 25 .: - મોતી મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલો છે?
 જવાબ: - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ
 26: - માનવ શરીરમાં કયા તત્વ મહત્તમ માત્રામાં જોવા મળે છે?
 Ans: - ઓક્સિજન
 27: - કયા પ્રકારનાં પેશીઓ શરીરના રક્ષણાત્મક ieldાલ તરીકે કાર્ય કરે છે?
 જવાબ: - એપિથેલિયમ પેશીઓ
 28: - માણસે કયા પ્રાણીને સૌથી પહેલા પાળ્યો હતો?
 Ans: - કૂતરો
 29: - કયા વૈજ્ ?ાનિકે સૌ પ્રથમ બરફના બે ટુકડાઓ ઘસ્યા અને તે પીગળી ગયા?
 જવાબ: - ડેવી
 30 .: - સૌથી વધુ તીવ્રતાનો અવાજ કોણ ઉત્પન્ન કરે છે?
 જવાબ: - વાઘ
 31 .: - જ્યારે ધ્વનિ તરંગો ફરે છે, ત્યારે તેઓ તેને તેમની સાથે લઈ જાય છે
 Ans: - ર્જા
 32. - સૂર્ય ગ્રહણ સમયે સૂર્યનો કયો ભાગ દેખાય છે?
 Ans: - કિરીટ
 33. - સૂર્યની કિરણમાં કેટલા રંગો છે?
 જવાબ: - 7
 34. - 'ટાઇપરાઇટર' (ટાઇપિંગ મશીન) નો શોધક કોણ છે?
 Ans: - શolesલ્સ
 35. - લેટિન ભાષામાં સરકો શું કહેવામાં આવે છે.
 Ans: - અસેટમ
 36.: - કપડામાંથી કાટનાં ફોલ્લીઓ દૂર કરવા માટે વપરાય છે
 જવાબ: - ઓક્સાલિક એસિડ
 . 37.: - શેરડીમાં 'લાલ રોટ રોગ' ને કારણે થાય છે
 Ans: - ફૂગ દ્વારા
 38. - કેરીનું વનસ્પતિ નામ શું છે?
જવાબ: - મંગિફેરા ઈંડિકા
39. - કોફી પાવડર સાથે મિશ્રિત 'ચિકોરી ચુર્ણ' પ્રાપ્ત થાય છે
 Ans: - મૂળથી
 40. - વિટામિન-સી નો શ્રેષ્ઠ સ્રોત શું છે?
 Ans: - આમળા
Indian ભારતીય બંધારણ
 - પ્ર & એ
 પ્રશ્ન 1- ભારતીય બંધારણ સભાની પહેલી બેઠક ક્યારે થઈ?
 જવાબ: 9 ડિસેમ્બર 1946.
 પ્રશ્ન 2- બંધારણ સભાના કાયમી અધ્યક્ષ કોણ હતા.
 જવાબ - ડો.રાજેન્દ્ર પ્રસાદ.
 પ્રશ્ન - બંધારણ સભાના અસ્થાયી પ્રમુખ કોણ હતા.
 જવાબ - સચ્ચિદાનંદ સિંહા ડો.
 સવાલ - બંધારણ સભાની ડ્રાફ્ટિંગ સમિતિના અધ્યક્ષ કોણ હતા?
 જવાબ - ડim. ભીમરાવ આંબેડકર
 પ્રશ્ન 5-- કોણે બંધારણ સભામાં formalપચારિક રજૂઆત કરી?
 જવાબ: એમ.એન.  અભિપ્રાય.
 પ્રશ્ન 6-- ભારતમાં બંધારણ વિધાનસભાનો આધાર શું હતો?
 જવાબ - કેબિનેટ મિશન પ્લાન (1946).
 પ્રશ્ન 7- 1895 માં ક્યા વ્યક્તિએ બંધારણની રચનાની માંગ કરી હતી.
જવાબ - બાલ ગંગાધર તિલક.
સ 8- સંવિધાન સભામાં મૂળ રજવાડાના કેટલા પ્રતિનિધિઓ હતા.
 જવાબ - 70.
 Q9- કયા મૂળ રજવાડીએ બંધારણ સભામાં ભાગ લીધો ન હતો.
 જવાબ - હૈદરાબાદ.
 પ્રશ્ન 10- બી.  આર.  બંધારણ સભામાં આંબેડકરની પસંદગી ક્યાં થઈ?
જવાબ - બંગાળથી.
 પ્રશ્ન 11- કોને બંધારણ સભાના બંધારણીય સલાહકાર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા?
જવાબ - બી.સી.  એન.  રાવ.
પ્રશ્ન 12- બંધારણ સભાની મુસદ્દાની સમિતિની રચના ક્યારે કરવામાં આવી?
 જવાબ: 29 Augustગસ્ટ 1947.
 પ્રશ્ન 13- બંધારણની મુસદ્દા સમિતિ સમક્ષ કોણે પ્રસ્તાવ મૂક્યો?
 જવાબ - જવાહરલાલ નહેરુ.
 પ્રશ્ન 14- કોણે પ્રથમ બંધારણ સભાની રચના માટે બંધારણનો વિચાર રજૂ કર્યો હતો?
 જવાબ - 1924 માં સ્વરાજ પાર્ટી.
 પ્રશ્ન 15- બંધારણ સભામાં ભારતના બંધારણને ક્યારે સ્વીકાર્યું?
 જવાબ - 26 નવેમ્બર 1946.
 પ્રશ્ન 16- બંધારણ બનાવવા માટે કેટલો સમય લાગ્યો?
 જવાબ - 2 વર્ષ 11 મહિના 18 દિવસ.
 પ્રશ્ન 17- બંધારણમાં કેટલા લેખ છે.
 જવાબ - 444.
 પ્રશ્ન 18- બંધારણમાં કેટલા અધ્યાયો છે.
 જવાબ - 22.
 પ્રશ્ન 19 - ભારતીય વિધાનસભામાં કેટલા સમયપત્રક છે.
 જવાબ - 12.
 પ્રશ્ન 20- બંધારણ વિધાનસભાની ચૂંટણી કયા આધારે કરવામાં આવી હતી.
 જવાબ - વર્ગની ફ્રેન્ચાઇઝી પર.

 *_મહત્વપૂર્ણ સૂત્રો અને માહિતી_*

 1.અસિજન - ઓ
 2. નાઇટ્રોજન - એન
 3. હાઇડ્રોજન - H₂
 4. કાર્બન ડાયોક્સાઇડ - CO₂
 5. કાર્બન મોનોક્સાઇડ - સીઓ
 6. સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ - SO₂
 7. નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઇડ - ના
 8. નાઇટ્રોજન મોનોક્સાઇડ (નાઇટ્રિક oxકસાઈડ) - ના
 9. ડીનીટ્રોજન Oxક્સાઇડ (નાઇટ્રસ Oxકસાઈડ) - NOO
 10. ક્લોરિન - ક્લો
 11. હાઇડ્રોજન ક્લોરાઇડ - એચસીએલ
 12. એમોનિયા - એનએચ₃
 તેજાબ
 13. હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ - એચસીએલ
 14. સલ્ફ્યુરિક એસિડ - H₂SO₄
 15. નાઇટ્રિક એસિડ - HNO₃
 16. ફોસ્ફોરિક એસિડ - H₃PO₄
 17. કાર્બોનિક એસિડ - H₂CO₃
અલ્કલી
18. સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - નાઓએચ
19. પોટેશિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - કોહ
20. કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - સીએ (ઓએચ) ₂ મીઠું
 21. સોડિયમ ક્લોરાઇડ - એનએસીએલ
 22. કાર્બોનેટ સોડિયમ - નાકોકો
 23. કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ - CaCO₃
 24. કેલ્શિયમ સલ્ફેટ - CaSO₄
 25. એમોનિયમ સલ્ફેટ - (એનએચ₄) ₄સો
 26. નાઇટ્રેટ પોટેશિયમ - કે.એન.ઓ.
સામાન્ય રસાયણોના વાણિજ્યિક અને રાસાયણિક નામો
વ્યવસાયનું નામ - આઈએપીયુસી નામ - પરમાણુ ફોર્મ્યુલા
 27. ચાક - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ - CaCO₃
 28. ગ્રેપફ્રૂટ - ગ્લુકોઝ - C6H₁₂O6
 આલ્કોહોલ - એથિલ 29. આલ્કોહોલ - C₂H5OH
 30. કોસ્ટિક પોટાશ - પોટેશિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - કોહ
 31. આહાર સોડા - સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ - નાહકો
 32. ચૂનો - કેલ્શિયમ Oxકસાઈડ - કાઓ
 33. જીપ્સમ - કેલ્શિયમ સલ્ફેટ - CaSO₄.2H₂O
 34. ટી.એન.ટી.  - ટ્રાઇ નાઇટ્રો ટાલ્નીન - C6H₂CH₃ (NO₂)₃
 35. ધોવા સોડા - સોડિયમ કાર્બોનેટ - નાકો
 36. બ્લુ થોથ - કોપર સલ્ફેટ - ક્યુએસઓ
 37. મોલાર - એમોનિયમ ક્લોરાઇડ - એનએચ₄સીએલ
 38. આલમ - પોટેશિયમ એલ્યુમિનિયમ સલ્ફેટ - K₂SO₄Al₂ (SO₄) ₃.24H₂O
 39. ચૂંકાયેલ ચૂનો - કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - સીએ (ઓએચ) ₂
 40. સ્ટાર્ચ - સ્ટાર્ચ - સી 6 એચ 10 ઓ 5
41. લાફિંગ ગેસ - નાઇટ્રસ rousકસાઈડ - NOO
 42. લાલ દવા - પોટેશિયમ પરમેંગેનેટ - કેએમએનઓએ
 43. લાલ સિંદૂર - લીડ પેરાક્સાઇડ - Pb₃O₄
 44. સુકા આઇસ - સોલિડ કાર્બન-ડી-Oxક્સાઇડ - સી.ઓ.
 45. નાઈટ્રે - પોટેશિયમ નાઇટ્રેટ - કે.એન.ઓ.
 46. ​​સરકો - એસિટિક એસિડનું પાતળું દ્રાવણ - CHOCOOH
 47. સુહાગા - બોરxક્સ - ના₂બ₄ઓ 7.10એચ₂ઓ
 48. ભાવના - મિથાઇલ આલ્કોહોલ - CHOOH
 49. સ્લેટ - સિલિકા એલ્યુમિનિયમ Oxકસાઈડ - Al₂O₃2SiO₂.2H₂O
 50.ગ્રીન કેસ - ફેરિક સલ્ફેટ - ફી (SO₄)
  
*_ફળ / ફળ / વનસ્પતિનું વૈજ્entificાનિક નામ_*

 1. માણસ --- હોમો સેપીઅન્સ
 2. ફ્રોગ --- રાણા ટાઇગ્રિના
 3. બિલાડી -ફેલિસ ડોમેસ્ટિયા
 Dog. કૂતરા  કેનિસ ફેમિલી
 5. ગાય --- બોસ ઇન્ડિકસ
 6. ભેંસ  બ્યુબાલીસ બ્યુબલિસ
 7.બેઇલ - બોસ પ્રાચીન વૃષભ
 8. બકરી --- કેપ્ટા હિટમસ
 9. ઘેટાં --- ઓવીનો ઉદભવ
 10.સુગર --- સુસ્પ્રોકા ઘરેલું
 11.શેર --- પેન્થેરો લીઓ
 12. બાગ  પાંથાવાળો ટાઇગ્રિસ
 13. ચિંતા --- પેન્થેરા પરદસ
 14. બાળ -ઉર્સસ મેટીટિમસ કાર્નેવેરા
 15. સસલું -ઓરીક્ટોલેગસ ક્યુનિક્યુલસ
 16. હીરાન  સર્વાઇસ એલાફસ
 17. કેમલ - કેમલસ ડોમેડિયસ
 18. લોમાડે --- કેનિડે
 19. લંગુર --- હોમિનોડિયા
 20. રેન્ડીઅર  રુઝર્વેસ ડુવાસેલી
 21. સુકા --- મસ્કા ઘરેલું
 22. સામાન્ય -મેગ્નિફેરા સૂચક
 23. મૂડી --- ઉડિયા સતીવત
 24. ઘઉં - ટ્રીક્ટિકમ એસ્ટિવિયમ
 25. બાબતો - પીસમ સટિવિયમ
 26. પુત્રો -બ્રેસિકા કમ્પેટર્સ
 27.મોર ---પાવો ક્રિસ્ટાસ
 28. હાથ -- અફિલાસ ઈંડિકા
 29. ડોલ્ફિન -પ્લેટેનિસ્ટા ગેજેટિકા
 30. કમલ - નેલંબો ન્યુસિફેરા ગાર્ટેન
 31. વાનગન  ફિકસ બંધાલેન્સીસ
 32. ઘોડો - ઇક્વિસ કેબલ્લાસ
 33. ગન્ના --- સુગર્સન ફિનેરમ
 34. વ્યાજ --અલિયમ સેપિયા
 35. કપાસ --- ગેસપિયમ
 36. મગફળીના - અરાચીસ
 37. કોફી --- કોફે અરેબીકા
 38. ચાઇ - થિયા સાયન્સિકસ
 39. અંગુર - વિટિયસ
 40. ટર્કી
 41. મક્કા --જિયા ટેબલ
 42. ટામેટા --- લાઇકોપ્રિસિકન એસ્કલ્યુન્ટમ
 43. નરીઅલ - કોકો ન્યુસિફેરા
 44.શેબ - મેલાસ પુમિયા / ડોમેસ્ટિઆ
 45. પિઅર્સ - પિરાસ કુમિનીસ
 46. ​​કેસર --- ક્રોકસ સ Saટિવિયસ
 47. કાજુ -એનાકાર્ડિયમ એરોમેટિયમ
 48. ગજર --- ડાકસ કેરોટા
 49. --- -ઝીંઝિબર સત્તાવાર
 50. કોબીજ - બ્રાસિકા ulલ્રેસા
 51. લસણ -એલીયમ સીરાઇવન
 52. બામ્બૂ -બામ્બુસા સ્પાય
 53. બાજ્રા --પેનિસિટમ અમેરિકન
 54. લાલ મરી -કેપ્સિયમ એન્યુમ
 55. કાલિમિર્ચ -પાઇપર નિગ્રમ
 56 બદામ - પ્રુનસ આર્મેનિકા
 57. ઇલાઇચી -ઇલેટેરિયા કોર્ડેમોમમ
 58. કેળા --મૂસા પારાદિસિયાકા
 59. મૂલી - રેફેનસ

 _જ્યારે તરંગો ફરે છે, ત્યારે તેઓ તેને પોતાની સાથે લઈ જાય છે_
 Ans: - ર્જા
 2: - સૂર્યગ્રહણ સમયે સૂર્યનો કયો ભાગ દેખાય છે?
 Ans: - કિરીટ
 3: - કપડાંમાંથી કાટનાં ફોલ્લીઓ કા toવા માટે વપરાય છે
 જવાબ: - ઓક્સાલિક એસિડ
 4: - શેરડીમાં 'લાલ રોટ રોગ' ને કારણે થાય છે
 Ans: - ફૂગ દ્વારા
 5 .: - ટેલિવિઝનની શોધ કોણે કરી?
 જવાબ: - જે.  એલ.  બેયર્ડ
 6: - કયા પ્રકારનાં પેશીઓ શરીરના રક્ષણાત્મક ieldાલ તરીકે કાર્ય કરે છે?
 જવાબ: - એપિથેલિયમ પેશીઓ
 7: - માણસે કયા પ્રાણીને સૌથી પહેલા પાળ્યો હતો?
 Ans: - કૂતરો
 8: - કયા વૈજ્ ?ાનિકે સૌ પ્રથમ બરફના ટુકડા ઓગાળ્યા અને પીગળ્યા?
 જવાબ: - ડેવી
 9: - શા માટે હીરા ચમકતો દેખાય છે?
 જવાબ: - સામૂહિક આંતરિક પ્રતિબિંબને લીધે
 10: - મુખ્યત્વે 'છાણ ગેસ'માં શું જોવા મળે છે.
 જવાબ: - મિથેન
 11: - નીચેનામાંથી આહાર માનવ શરીરમાં નવા પેશીઓના વિકાસ માટે પોષક તત્વો પૂરો પાડે છે?
 જવાબ: - ચીઝ
 12: - નીચેનામાંથી ઉડતી ગરોળી છે?
 Ans: - ડ્રેકો
 13: - દ્રાક્ષમાં કયા એસિડ મળી આવે છે?
 Ans: - ટાર્ટારિક એસિડ
 14: - કેન્સર સંબંધિત રોગોનો અભ્યાસ કહેવામાં આવે છે
 જવાબ: - ઓન્કોલોજી
 15: - એકમાત્ર સાપનો માળો કયો છે?
 Ans: - કિંગ કોબ્રા
 16: - ભારતમાં સૌથી મોટી માછલી કયા છે?
 જવાબ: - વ્હેલ શાર્ક
 17: - કઠોળ એ સારો સ્રોત છે
 Ans: - પ્રોટીન
 18: - મૂળ ઘી સુગંધથી કેમ આવે છે?
 Ans: - ડાયસિટિલને લીધે
 19: - મેઘધનુષ્યમાં કયા રંગનું વલણ વધુ છે?
 જવાબ: - લાલ રંગ
 20 .: સૂર્યની કિરણમાં કેટલા રંગો છે?
 જવાબ: - 7
 21 .: - 'ટાઇપરાઇટર' (ટાઇપિંગ મશીન) નો શોધક કોણ છે?
 Ans: - શolesલ્સ
 22 .: - લેટિન ભાષામાં જેને સરકો કહેવામાં આવે છે.
 Ans: - અસેટમ
 23: - કઈ મશીનથી દૂધની શુદ્ધતા માપવામાં આવે છે?
 જવાબ: - લેક્ટોમીટર
 24: - પૃથ્વી પર સૌથી વધુ ધાતુનું પ્રમાણ કયા છે?
 જવાબ: - એલ્યુમિનિયમ
 25 .: - મોતી મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલો છે?
 જવાબ: - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ
 26: - માનવ શરીરમાં કયા તત્વ મહત્તમ માત્રામાં જોવા મળે છે?
 Ans: - ઓક્સિજન
 27: - કેરીનું વનસ્પતિ નામ શું છે?
 જવાબ: - મંગિફેરા ઈંડિકા
 28: - કોફી પાવડર સાથે મિશ્રિત ચિકરી પાવડર મેળવવામાં આવે છે
 Ans: - મૂળથી
 29: - વિટામિન-સી નો શ્રેષ્ઠ સ્રોત શું છે?
 Ans: - આમળા
 30 .: - સૌથી વધુ તીવ્રતાનો અવાજ કોણ ઉત્પન્ન કરે છે?
 જવાબ: - વાઘ
 31: - માનવ શરીરનો સૌથી લાંબો કોષ કયો છે?
 Ans: - ચેતા કોષ
 32. - દાંત મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલા છે?
 Ans: - ડેન્ટાઇનનું
 33. - કયા પ્રાણી પગ ચંપલનો આકાર ધરાવે છે?
 Ans: - પેરામેટિયમ
 34. - નીચેનામાંથી કયા પદાર્થોમાં પ્રોટીન જોવા મળતું નથી?
 Ans: - ભાત
 35. - માનવ મગજના કેટલા ગ્રામ છે?
 જવાબ: - 1350
 36.: - લોહીમાં જોવા મળતી ધાતુ છે
 Ans: - લોહા
 37.: - સ્નાયુઓમાં કયુ એસિડ એકઠું થાય છે તે થાકનું કારણ બને છે?
 જવાબ: - લેક્ટિક એસિડ
 38.: - આથોનું ઉદાહરણ
 જવાબ: - દૂધની ખાટો, ખાવાની બ્રેડની રચના, ભીના લોટના ખાટા
 39. - અળસિયું કેટલી આંખો ધરાવે છે?
 જવાબ: - એક પણ નહીં
 40. - ગાજર કયા વિટામિનનો સમૃદ્ધ સ્રોત છે?
 જવાબ: - વિટામિન એ

  શારીરિક જથ્થો અન્ય શારીરિક જથ્થા સાથે સંબંધિત શારીરિક જથ્થો *

 1. ક્ષેત્ર વિસ્તાર લંબાઈ id પહોળાઈ

 2. વોલ્યુમ વોલ્યુમ લંબાઈ - પહોળાઈ ×ંચાઈ

 3. માસ ઘનતા ઘનતા માસ / આવક
 4. આવર્તન આવર્તન 1 / સામયિક

 5. વેગ વેગ સ્થળો / સમય

 6. ગતિ અંતર / સમય ખસેડો

 7. પ્રવેગક પ્રવેગક વેગ / સમય

 8. ફોર્સ ફોર્સ માસ × એક્સિલરેશન

 9. આવેગ આવેગ બળ × સમય

 10. વર્ક વર્ક ફોર્સ × ડિસ્ટન્સ

 11. Energyર્જા Energyર્જા દળ istance અંતર

 12. પાવર પાવર વર્ક / સમય

 13. ભાવના મોમેન્ટમ માસ × વેગ

 14. દબાણ દબાણ ક્ષેત્ર

 15. તાણ બળ / ક્ષેત્ર

 16. તાણ વિમાસ / મૂળ વિમાસમાં વિકૃતિ ફેરફારો

 17. સ્થિતિસ્થાપકતા ગુણાંક સ્થિતિસ્થાપકતા તાણ / વિકૃતિ

 18. પૃષ્ઠ તણાવ સપાટી તણાવ બળ / લંબાઈ

 19. પૃષ્ઠ Energyર્જા સપાટીની energyર્જા Energyર્જા / ક્ષેત્ર

 20. વેગનું gradાળ વેગનું gradાળ વેગ / અંતર

 21. પ્રેશર gradાળ દબાણ દબાણ /ાળ / અંતર

 22. વિસ્કોસિટી ગુણાંક સ્નિગ્ધતા બળ / (ક્ષેત્ર - વેગ ×ાળ)

 23. એંગલ એન્જલ આર્ક / ત્રિજ્યા

 24. ત્રિકોણોમિતિ ગુણોત્તર ત્રિકોણમિતિ રેશિયો લંબાઈ / લંબાઈ

 25. કોણીય વેગ કોણીય વેગ એંગલ / સમય

 26. કોણીય પ્રવેગક કોણીય જોડાણ કોણીય વેગ / સમય

 27. કોણીય વેગ કોણીય વેગ અંતર્ગત ક્ષણ × કોણીય વેગ

 28. જડતા ક્ષણ જડતા સમૂહનો ક્ષણ rev (ક્રાંતિ ત્રિજ્યા) 2

 29. ફોર્ક ટોર્ક ફોર્સ × અંતર

 30. કોણીય આવર્તન કોણીય આવર્તન 2π × આવર્તન

 31. ગુરુત્વાકર્ષણ સાર્વત્રિક સતત ગુરુત્વાકર્ષણ બળનું સાર્વત્રિક સતત distance (અંતર) 2 / (સમૂહ) 2

 32. પ્લેન્ક સતત પ્લેન્કની સતત energyર્જા / આવર્તન

 33. વિશિષ્ટ ગરમી વિશિષ્ટ ગરમી થર્મલ energyર્જા / (સમૂહ-ગરમી)

 34. હીટ કેપેસિટી હીટ ક્ષમતા થર્મલ એનર્જી / હીટિંગ

 35. બોલ્ટઝમાન સતત બોલ્ટઝમાનની સતત energyર્જા / ગરમી

 36. સ્ટેફન સતત સ્ટેફનનું સતત (/ર્જા / ક્ષેત્રનો સમય) / (ગરમી) 4

 37. ગેસ સતત ગેસ સતત (દબાણ × વોલ્યુમ) / (છછુંદર × ગરમી)

 38. ચાર્જ ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન × સમય

 39. વિભેદક સંભવિત તફાવત

 40. પ્રતિકાર પ્રતિકાર તફાવત / ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન

 41. ક્ષમતા ક્ષમતા ચાર્જ / વિભેદક

 42. ઇલેક્ટ્રિક ક્ષેત્ર ઇલેક્ટ્રિક ક્ષેત્ર વિદ્યુત બળ / ચાર્જ

 43. ચુંબકીય ક્ષેત્ર મેગ્નેટિક ક્ષેત્ર બળ / (ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન × લંબાઈ)

 44. મેગ્નેટિક પ્રવાહ ચુંબકીય પ્રવાહ ચુંબકીય ક્ષેત્ર × લંબાઈ

 45. ઇન્ડક્ટન્સ ઇન્ડક્ટન્સ મેગ્નેટિક ફ્લક્સ / ઇલેક્ટ્રિક વર્તમાન

 46. ​​નસની સતત વેઈનની સતત તરંગ લંબાઈ × ગરમી

 47. વાહકતા વાહકતા 1 / પ્રતિકાર

 48. એન્ટ્રોપી એન્ટ્રોપી થર્મલ એનર્જી / હીટિંગ

 49. ગુપ્ત ગરમી અંતમાં ગરમી થર્મલ energyર્જા / સમૂહ

 50. થર્મલ વિસ્તરણનો થર્મલ ડિફ્યુઝન ગુણાંક.

 nbsp51.  વોલ્યુમ સ્થિતિસ્થાપકતા ગુણાંક બલ્ક મોડ્યુલસ (વોલ્યુમ × દબાણમાં ફેરફાર) / વોલ્યુમમાં ફેરફાર

 52. વિદ્યુત પ્રતિકાર (પ્રતિકાર × ક્ષેત્ર) / લંબાઈ

 53. ઇલેક્ટ્રિક દ્વિધ્રુવ ક્ષણ ઇલેક્ટ્રિક દ્વિધ્રુવી ક્ષણ બળ ટોર્ક / ઇલેક્ટ્રિક ક્ષેત્ર

 54. મેગ્નેટિક દ્વિધ્રુવ ક્ષણ મેગ્નેટિક દ્વિધ્રુવી ક્ષણ બળ ક્ષણિક / ચુંબકીય ક્ષેત્ર

 55. ચુંબકીય ક્ષેત્રની શક્તિ ચુંબકીય ક્ષણ / વોલ્યુમ

 56. વuક્યુમ / માધ્યમમાં પ્રકાશની ગતિમાં પ્રકાશની રીફ્રેક્ટિવ ઇન્ડેક્સ ગતિ

 57. વેવ નંબર વેવ નંબર 2π / તરંગલંબાઇ

 58. રેડિયેશન પાવર રેડિયેન્ટ પાવર ઉત્સર્જિત energyર્જા / સમય

 59. રેડિયેશન તીવ્રતા રેડિયન્ટ તીવ્રતા રેડિયેશન પાવર / ક્યુબિક એંગલ

 60. હબલ સતત હબલ સતત પછાત એરે ઝડપ / અંતર
  * જીવવિજ્ Questionsાન પ્રશ્નો *
 1: - સ્નાયુઓમાં કયા એસિડનું સંચય થાક તરફ દોરી જાય છે?
 જવાબ: - લેક્ટિક એસિડ
 2: - દ્રાક્ષમાં કયા એસિડ જોવા મળે છે?
 Ans: - ટાર્ટારિક એસિડ
 3: - કેન્સર સંબંધિત રોગોનો અભ્યાસ કહેવામાં આવે છે
 જવાબ: - ઓર્ગેનોલોજી
 4: - માનવ શરીરમાં સૌથી લાંબી કોષ કયો છે?
 Ans: - ચેતા કોષ
 5 .: - દાંત મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલા છે?
 Ans: - ડેન્ટાઇનનું
 6: - કયા પ્રાણી પગ ચંપલનો આકાર ધરાવે છે?
 Ans: - પેરામેટિયમ
 7 .: - અળસિયા કેટલી આંખો ધરાવે છે?
 જવાબ: - એક પણ નહીં
 8: - ગાજર કયા વિટામિનનો સમૃદ્ધ સ્રોત છે?
 જવાબ: - વિટામિન એ
 9: - નીચેનામાંથી કયા પદાર્થો પ્રોટીનથી મળતાં નથી?
 Ans: - ભાત
 10: - માનવ મગજ કેટલા ગ્રામ છે?
 જવાબ: - 1350
 11 .: - લોહીમાં જોવા મળતી ધાતુ છે
 Ans: - લોહા
 12 .: - આથોનું ઉદાહરણ
 જવાબ: - દૂધની ખાટો, ખાવાની બ્રેડની રચના, ભીના લોટના ખાટા
 13: - નીચેનામાંથી આહાર માનવ શરીરમાં નવા પેશીઓના વિકાસ માટે પોષક તત્વો પૂરો પાડે છે?
 જવાબ: - ચીઝ
 14: - નીચેનામાંથી ઉડતી ગરોળી છે?
 Ans: - ડ્રેકો
 15: - એકમાત્ર સાપનો માળો કયો છે?
 Ans: - કિંગ કોબ્રા
 16: - ભારતમાં સૌથી મોટી માછલી કયા છે?
 જવાબ: - વ્હેલ શાર્ક
 17: - કઠોળ એ સારો સ્રોત છે
 Ans: - પ્રોટીન
 18: - મૂળ ઘી સુગંધથી કેમ આવે છે?
 Ans: - ડાયસિટિલને લીધે
 19: - મેઘધનુષ્યમાં કયા રંગનું વલણ વધુ છે?
 જવાબ: - લાલ રંગ
 20 .: ટેલિવિઝનની શોધ કોણે કરી?
 જવાબ: - જે.  એલ.  બેયર્ડ
 21: - હીરા કેમ ચળકતો દેખાય છે?
 જવાબ: - સામૂહિક આંતરિક પ્રતિબિંબને લીધે
 22: - મુખ્યત્વે 'છાણ ગેસ'માં શું જોવા મળે છે.
 જવાબ: - મિથેન
 23: - કઈ મશીનથી દૂધની શુદ્ધતા માપવામાં આવે છે?
 જવાબ: - લેક્ટોમીટર
 24: - પૃથ્વી પર સૌથી વધુ ધાતુનું પ્રમાણ કયા છે?
 જવાબ: - એલ્યુમિનિયમ
 25 .: - મોતી મુખ્યત્વે કયા પદાર્થથી બનેલો છે?
 જવાબ: - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ
 26: - માનવ શરીરમાં કયા તત્વ મહત્તમ માત્રામાં જોવા મળે છે?
 Ans: - ઓક્સિજન
 27: - કયા પ્રકારનાં પેશીઓ શરીરના રક્ષણાત્મક ieldાલ તરીકે કાર્ય કરે છે?
 જવાબ: - એપિથેલિયમ પેશીઓ
 28: - માણસે કયા પ્રાણીને સૌથી પહેલા પાળ્યો હતો?
 Ans: - કૂતરો
 29: - કયા વૈજ્ ?ાનિકે સૌ પ્રથમ બરફના બે ટુકડાઓ ઘસ્યા અને તે પીગળી ગયા?
 જવાબ: - ડેવી
 30 .: - સૌથી વધુ તીવ્રતાનો અવાજ કોણ ઉત્પન્ન કરે છે?
 જવાબ: - વાઘ
 31 .: - જ્યારે ધ્વનિ તરંગો ફરે છે, ત્યારે તેઓ તેને તેમની સાથે લઈ જાય છે
 Ans: - ર્જા
 32. - સૂર્ય ગ્રહણ સમયે સૂર્યનો કયો ભાગ દેખાય છે?
 Ans: - કિરીટ
 33. - સૂર્યની કિરણમાં કેટલા રંગો છે?
 જવાબ: - 7
 34. - 'ટાઇપરાઇટર' (ટાઇપિંગ મશીન) નો શોધક કોણ છે?
 Ans: - શolesલ્સ
 35. - લેટિન ભાષામાં સરકો શું કહેવામાં આવે છે.
 Ans: - અસેટમ
 36.: - કપડામાંથી કાટનાં ફોલ્લીઓ દૂર કરવા માટે વપરાય છે
 જવાબ: - ઓક્સાલિક એસિડ
 . 37.: - શેરડીમાં 'લાલ રોટ રોગ' ને કારણે થાય છે
 Ans: - ફૂગ દ્વારા
 38. - કેરીનું વનસ્પતિ નામ શું છે?
 જવાબ: - મંગિફેરા ઈંડિકા
 39. - કોફી પાવડર સાથે મિશ્રિત 'ચિકોરી ચુર્ણ' પ્રાપ્ત થાય છે
 Ans: - મૂળથી
 40. - વિટામિન-સી નો શ્રેષ્ઠ સ્રોત શું છે?
 Ans: - આમળા
   Indian ભારતીય બંધારણ - પ્ર & એ

 પ્રશ્ન 1- ભારતીય બંધારણ સભાની પહેલી બેઠક ક્યારે થઈ?
 જવાબ: 9 ડિસેમ્બર 1946.
 પ્રશ્ન 2- બંધારણ સભાના કાયમી અધ્યક્ષ કોણ હતા.
 જવાબ - ડો.રાજેન્દ્ર પ્રસાદ.
 પ્રશ્ન - બંધારણ સભાના અસ્થાયી પ્રમુખ કોણ હતા.
 જવાબ - સચ્ચિદાનંદ સિંહા ડો.
 સવાલ - બંધારણ સભાની ડ્રાફ્ટિંગ સમિતિના અધ્યક્ષ કોણ હતા?
 જવાબ - ડim. ભીમરાવ આંબેડકર
 પ્રશ્ન 5-- કોણે બંધારણ સભામાં formalપચારિક રજૂઆત કરી?
 જવાબ: એમ.એન.  અભિપ્રાય.
 પ્રશ્ન 6-- ભારતમાં બંધારણ વિધાનસભાનો આધાર શું હતો?
 જવાબ - કેબિનેટ મિશન પ્લાન (1946).
 પ્રશ્ન 7- 1895 માં ક્યા વ્યક્તિએ બંધારણની રચનાની માંગ કરી હતી.
 જવાબ - બાલ ગંગાધર તિલક.
 સ 8- સંવિધાન સભામાં મૂળ રજવાડાના કેટલા પ્રતિનિધિઓ હતા.
 જવાબ - 70.
 Q9- કયા મૂળ રજવાડીએ બંધારણ સભામાં ભાગ લીધો ન હતો.
 જવાબ - હૈદરાબાદ.
 પ્રશ્ન 10- બી.  આર.  બંધારણ સભામાં આંબેડકરની પસંદગી ક્યાં થઈ?
 જવાબ - બંગાળથી.
 પ્રશ્ન 11- કોને બંધારણ સભાના બંધારણીય સલાહકાર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા?
 જવાબ - બી.સી.  એન.  રાવ.
 પ્રશ્ન 12- બંધારણ સભાની મુસદ્દાની સમિતિની રચના ક્યારે કરવામાં આવી?
 જવાબ: 29 Augustગસ્ટ 1947.
 પ્રશ્ન 13- બંધારણની મુસદ્દા સમિતિ સમક્ષ કોણે પ્રસ્તાવ મૂક્યો?
 જવાબ - જવાહરલાલ નહેરુ.
 પ્રશ્ન 14- કોણે પ્રથમ બંધારણ સભાની રચના માટે બંધારણનો વિચાર રજૂ કર્યો હતો?
 જવાબ - 1924 માં સ્વરાજ પાર્ટી.
 પ્રશ્ન 15- બંધારણ સભામાં ભારતના બંધારણને ક્યારે સ્વીકાર્યું?
 જવાબ - 26 નવેમ્બર 1946.
 પ્રશ્ન 16- બંધારણ બનાવવા માટે કેટલો સમય લાગ્યો?
 જવાબ - 2 વર્ષ 11 મહિના 18 દિવસ.
 પ્રશ્ન 17- બંધારણમાં કેટલા લેખ છે.
 જવાબ - 444.
 પ્રશ્ન 18- બંધારણમાં કેટલા અધ્યાયો છે.
 જવાબ - 22.
 પ્રશ્ન 19 - ભારતીય વિધાનસભામાં કેટલા સમયપત્રક છે.
 જવાબ - 12.
 પ્રશ્ન 20- બંધારણ વિધાનસભાની ચૂંટણી કયા આધારે કરવામાં આવી હતી.
 જવાબ: વર્ગની ફ્રેન્ચાઇઝી પર.
 આ સંદેશ બધા વિદ્યાર્થીઓને મોકલવા વિનંતી છે.
 1. (α + в) ² = α² + 2αв + в²
 2. (α + в) ² = (α-в) ² + 4αв
 3. (α-в) ² = α²-2αв + в²
 4. (α-в) ² = (α + в) ²-4αв
 5. α² + в² = (α + в) ² - 2αв.
 6. α² + в² = (α-в) ² + 2αв.
 7. α²-в² = (α + в) (α - в)
 8. 2 (α² + в²) = (α + в) ² + (α - в) ²
 9. 4αв = (α + в) ² - (α-в) ²
 10. αв = {(α + в) / 2} ² - {(α-в) / 2}
 11. (α + в + ¢) ² = α² + в² + ¢ ² + 2 (αв + в ¢ + ¢ α)
 12. (α + в) ³ = α³ + 3α²в + 3αв² + в³
 13. (α + в) ³ = α³ + в³ + 3αв (α + в)
 14. (α-в) ³ = α³-3α²в + 3αв²-в³
 15. α³ + в³ = (α + в) (α² -αв + в²)
 16. α³ + в³ = (α + в) ³ -3αв (α + в)
 17. α³ –в³ = (α –в) (α² + αв + в²)
 18. α³ -в³ = (α-в) ³ + 3αв (α-в)
 ѕιη0 ° = 0
 ѕιη30 ° = 1/2
 ѕιη45 ° = 1 / √2
 ѕιη60 ° = √3 / 2
 ѕιη90 ° = 1
 Ѕιη σѕ ιѕ σρρσѕιтє σƒ ѕιη
 тαη0 ° = 0
 тαη30 ° = 1 / √3
 тαη45 ° = 1
 тαη60 ° = √3
 тαη90 ° = ∞
 Тαη σт ιѕ σρρσѕιтє σƒ тαη
 . ¢ 0 ° = 1
 ¢ ¢ 30 ° = 2 / √3
 ¢ ¢ 45 ° = √2
 ¢ ¢ 60 ° = 2
 ∞ ¢ 90 ° = ∞
 ¢ σѕє ¢ ιѕ σρρσѕιтє σƒ ѕє ¢
 2ѕιηα ¢ σѕв = ѕιη (α + в) + ѕιη (α-в)
 2 ¢ σѕαѕιηв = ѕιη (α + в) -ѕιη (α-в)
 2 ¢ σѕα ¢ σѕв = ¢ σѕ (α + в) + ¢ σѕ (α-в)
 2ѕιηαѕιηв = ¢ σѕ (α-в) - ¢ σѕ (α + в)
 ѕιη (α + в) = ѕιηα ¢ σѕв + ¢ σѕα ѕιηв.
 »¢ σѕ (α + в) = ¢ σѕα ¢ σѕв - ѕιηα ѕιηв.
 »Ѕιη (α-в) = ѕιηα ¢ σѕв- ¢ σѕαѕιηв.
 »¢ σѕ (α-в) = ¢ σѕα ¢ σѕв + ѕιηαѕιηв.
 »Тαη (α + в) = (тαηα + тαηв) / (1 - тαηαтαηв)
 »Тαη (α - в) = (тαηα - тαηв) / (1+ тαηαтαηв)
 »¢ σт (α + в) = (¢ σтα ¢ σтв −1) / (¢ σтα + ¢ σтв)
 »¢ σт (α - в) = (¢ σтα ¢ σтв + 1) / (¢ σтв− ¢ σтα)
 »Ѕιη (α + в) = ѕιηα ¢ σѕв + ¢ σѕα ѕιηв.
 »¢ σѕ (α + в) = ¢ σѕα ¢ σѕв + ѕιηα ѕιηв.
 »Ѕιη (α-в) = ѕιηα ¢ σѕв- ¢ σѕαѕιηв.
 »¢ σѕ (α-в) = ¢ σѕα ¢ σѕв + ѕιηαѕιηв.
 »Тαη (α + в) = (тαηα + тαηв) / (1 - тαηαтαηв)
 »Тαη (α - в) = (тαηα - тαηв) / (1+ тαηαтαηв)
 »¢ σт (α + в) = (¢ σтα ¢ σтв −1) / (¢ σтα + ¢ σтв)
 »¢ σт (α - в) = (¢ σтα ¢ σтв + 1) / (¢ σтв− ¢ σтα)
 α / ѕιηα = в / ѕιηв = ¢ / ѕιη ¢ = 2я
 »Α = в ¢ σѕ ¢ + ¢ ¢ σѕв
 »В = α ¢ σѕ ¢ + ¢ ¢ σѕα
 »¢ = α ¢ σѕв + в ¢ σѕα
 »¢ σѕα = (в² + ¢ ²− α²) / 2в ¢
 »¢ σѕв = (¢ ² + α²− в²) / 2 ¢ α
 »¢ σѕ ¢ = (α² + в²− ¢ ²) / 2 ¢ α
 »Δ = αв ¢ / 4я
 ΗΠ ЅιηΘ = 0 тнєη, Θ = ηΠ
 »ЅιηΘ = 1 тнєη, Θ = (4η + 1) Π / 2
 »ЅιηΘ = −1 тнєη, Θ = (4η− 1) Π / 2
 »ЅιηΘ = ѕιηα тнєη, Θ = ηΠ (−1) ^ ηα

 1. ѕιη2α = 2ѕιηα ¢ σѕα
 2. ¢ σѕ2α = ¢ σѕ²α - ѕιη²α
 3. ¢ σѕ2α = 2 ¢ σѕ²α - 1
 4. ¢ σѕ2α = 1 - ѕιη²α
 5. 2ѕιη²α = 1 - σѕ σѕ2α
 6. 1 + ѕιη2α = (ѕιηα + ¢ σѕα) ²
 7. 1 - ѕιη2α = (ѕιηα - ¢ σѕα) ²
 8. тαη2α = 2тαηα / (1 - тαη²α)
 9. ѕιη2α = 2тαηα / (1 + тαη²α)
 10. ¢ σѕ2α = (1 - тαη²α) / (1 + тαη²α)
 11. 4ѕιη³α = 3ѕιηα - α3α
 12. 4 ¢ σѕ³α = 3 ¢ σѕα + ¢ σѕ3α

 »Ѕιη²Θ + ¢ σѕ²Θ = 1
 . Ѕє ¢ ²Θ-тαη²Θ = 1
 . ¢ σѕє ¢ ²Θ- ¢ σт²Θ = 1
 »ЅιηΘ = 1 / ¢ σѕє ¢ Θ
 »¢ σѕє ¢ Θ = 1 / ѕιηΘ
 »¢ σѕΘ = 1 / ѕє ¢ Θ
 »Ѕє ¢ Θ = 1 / ¢ σѕΘ
 »ТαηΘ = 1 / ¢ σтΘ
 »¢ σтΘ = 1 / тαηΘ
 »ТαηΘ = ѕιηΘ / ¢ σѕΘ

 "મહત્વપૂર્ણ" ..

 9 મી, 10 મી, 11 મી, 12 એ બધા ગણિત વિષયના સૂત્રો છે ..
 કૃપા કરીને બધા બાળકોના માતાપિતાને શેર કરો અને તેમને બતાવવા માટે કહો.

 આભાર
 મિત્રો, મારી પાસે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માહિતી છે, આશા છે કે તમે અંત સુધી આગળ વાંચશો.
 A. બી. એ. - આર્ટસનું સ્નાતક
 »એમ. એ. - આર્ટસના માસ્ટર.  Te બીટેક - બેચલર Technologyફ ટેકનોલોજી
 Sc બી.સી.સી.  - વિજ્ઞાનનો સ્નાતક
 »એમ.સી.સી.  - વિજ્ઞાનના વિશેષજ્ઞ
 Sc બી.સી.સી.  એ.જી.  - કૃષિમાં વિજ્ .ાન સ્નાતક
 »એમ.સી.સી.  એ.જી.  - કૃષિમાં વિજ્ Scienceાનના માસ્ટર
 B એમ.બી.બી.એસ. - બેચલર ઓફ મેડિસિન અને બેચલર ofફ સર્જરી
 A B.A.M.S- સ્નાતક આયુર્વેદ દવા અને શસ્ત્રક્રિયા
 »એમ. ડી. - ડોક્ટર Medicફ મેડિસિન
 »એમ. એસ. - સર્જરીના માસ્ટર
 »પીએચ.  ડી / ડી. ફિલ.  - તત્વજ્ ofાન (કલા અને વિજ્ )ાન) ના ડોક્ટર
 »ડી. લિટ. / લિટ.  - સાહિત્ય / ડtorક્ટર ઓફ લેટર્સના ડોક્ટર
 Sc ડી.સી.સી.  - વિજ્ .ાનના ડોક્ટર
 »બી.કોમ.  - વાણિજ્ય સ્નાતક
 »એમ.કોમ.  - કોમર્સના માસ્ટર
 »ડ».  - ડtorક્ટર
 P બી. પી. - બ્લડ પ્રેશર
 "શ્રીમાન.  - મિસ્ટર
 "શ્રીમતી.  - રખાત
 »એમ.એસ.  - ચૂકી (સ્ત્રી લગ્ન અને અપરિણીત માટે વપરાય છે)
 »મિસ - અપરિણીત છોકરીઓ પહેલાં વપરાયેલ)
 »એમ. પી. - સંસદસભ્ય
 »એમ. એલ. એ. - વિધાનસભાના સભ્ય
 »એમ. એલ. સી. - વિધાન પરિષદના સભ્ય
 . પી.એમ. - વડા પ્રધાન
 »સી. એમ. - મુખ્યમંત્રી
 »સી-ઇન-સી - કમાન્ડર-ઇન-ચીફ
 . એલ ડી ડી સી. - લોઅર ડિવિઝન ક્લાર્ક
 »યુ.ડી. ડી.સી. - અપર ડિવિઝન ક્લાર્ક
 T લે.  સરકાર  - લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર
 M. ડી. એમ. - જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ
 »વી.આઈ.પી. - ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ વ્યક્તિ
 . આઇ ટી. ઓ. - આવકવેરા અધિકારી
 »સી. આઇ. ડી. - ગુનાહિત તપાસ વિભાગ
 / સી / ઓ - સંભાળ
 / એસ / ઓ - પુત્ર
 B. સી. બી. આઇ. - સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઓફ ઇન્વેસ્ટિગેશન
 . જી.પી.ઓ. - સામાન્ય પોસ્ટ Postફિસ
 »એચ.ક્યુ. - હેડ ક્વાર્ટર્સ
 »E. O. E. - ભૂલો અને ઓમિશન સિવાય
 "કિલો ગ્રામ.  - કિલોગ્રામ
 »કેડબલ્યુ  - કિલોવોટ્સ
 જી.એમ.  - ગ્રામ
 કિ.મી.  - કિલોમીટર
 લિ.  - મર્યાદિત
 એમ પી પી એચ. - માઇલ પ્રતિ કલાક
 કે.એમ.  પી.એચ. - કલાક દીઠ કિલોમીટર
 પી. ટી. ઓ. - કૃપા કરીને ટર્ન ઓવર કરો
 પી.ડબ્લ્યુ. ડી. - જાહેર બાંધકામ વિભાગ
 સી પી ડબલ્યુ ડી. - સેન્ટ્રલ પબ્લિક વર્કસ વિભાગ
 યુ.એસ. એ. - યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ .ફ અમેરિકા
 યુ.કે. - યુનાઇટેડ કિંગડમ (ઇંગ્લેન્ડ)
 યુ.પી. - ઉત્તરપ્રદેશ
 એમ.પી. - મધ્યપ્રદેશ
 એચ.પી. - હિમાચલ પ્રદેશ
 યુ.એન. ઓ. - સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સંસ્થા
 ડબલ્યુ. એચ. ઓ. - વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા
 બી. બી. સી. - બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કોર્પોરેશન
 બી સી - ખ્રિસ્ત પહેલાં
 એ. સી. - વાતાનુકૂલિત
 આઇ.જી. - ઇન્સ્પેક્ટર જનરલ (પોલીસ)
 ડી. આઇ. જી. - ડેપ્યુટી ઇન્સપેક્ટર જનરલ (પોલીસ)
 એસ.પી.પી. - વરિષ્ઠ પોલીસ અધિક્ષક
 ડી.એસ.પી. - નાયબ પોલીસ અધિક્ષક
 એસ.ડી.એમ. - સબ-ડિવિઝનલ મેજિસ્ટ્રેટ
 એસ. એમ. - સ્ટેશન માસ્ટર
 એ. એમ. - સહાયક સ્ટેશન માસ્ટર
 વી સી. - કુલપતિ
 એ. જી. - એકાઉન્ટન્ટ જનરલ
 સી. આર. - ગુપ્ત અહેવાલ
 આઈ.એ. એસ. - ભારતીય વહીવટી સેવા
 આઈ પી પી એસ - ભારતીય પોલીસ સેવા
 આઈ.એફ.એસ. - ભારતીય વિદેશી સેવા અથવા ભારતીય વન સેવા
 આઈ.આર.એસ. - ભારતીય મહેસૂલ સેવા
 પી.સી.એસ. - પ્રાંતિક સિવિલ સર્વિસ
 એમ. ઇ. એસ. - સૈન્ય એન્જિનિયરિંગ સેવા

 કેટલાક તકનીકી શબ્દોનું ફોર્મ
 IR વીરસ - મહત્વપૂર્ણ માહિતી સંસાધન હેઠળનું નિયંત્રણ.
 »3 જી -3 જી જનરેશન.
 S જીએસએમ - મોબાઇલ કમ્યુનિકેશન માટેની ગ્લોબલ સિસ્ટમ.
 »સીડીએમએ - કોડ ડિવિઝન મલ્ટીપલ એક્સેસ.
 M યુએમટીએસ - યુનિવર્સલ મોબાઇલ ટેલિકમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ.
 »સિમ - સબ્સ્ક્રાઇબર આઇડેન્ટિટી મોડ્યુલ.
 »AVI = Audioડિઓ વિડિઓ ઇન્ટરલીવ
 TS આરટીએસ = રીઅલ ટાઇમ સ્ટ્રીમિંગ
 IS એસઆઈએસ = સિમ્બિયન
 ઓએસ ઇન્સ્ટોલર ફાઇલ
 »એએમઆર = અનુકૂલનશીલ મલ્ટી-રેટ કોડેક
 AD જેએડી = જાવા એપ્લિકેશન વર્ણનકર્તા
 AR જાર = જાવા આર્કાઇવ
 AD જેએડી = જાવા એપ્લિકેશન વર્ણનકર્તા
 GP 3GPP = 3 જી જનરેશન પાર્ટનરશિપ પ્રોજેક્ટ
 GP 3 જીપી = 3 જી જનરેશન પ્રોજેક્ટ
 »એમપી 3 = એમપીઇજી પ્લેયર -3
 »MP4 = MPEG-4 વિડિઓ ફાઇલ
 . એએસી = એડવાન્સ Audioડિઓ કોડિંગ
 »GIF = ગ્રાફિક વિનિમયક્ષમ ફોર્મેટ
 P જેપીઇજી = સંયુક્ત ફોટોગ્રાફિક નિષ્ણાત જૂથ
 »બીએમપી = બીટમેપ
 »એસડબલ્યુએફ = શોક વેવ ફ્લેશ
 »ડબલ્યુએમવી = વિંડોઝ મીડિયા વિડિઓ
 MA ડબલ્યુએમએ = વિન્ડોઝ મીડિયા .ડિઓ
 »WAV = વેવફોર્મ formડિઓ
 »પીએનજી = પોર્ટેબલ નેટવર્ક ગ્રાફિક્સ
 OC DOC = દસ્તાવેજ (માઇક્રોસ Corporationફ્ટ કોર્પોરેશન)
 »પીડીએફ = પોર્ટેબલ દસ્તાવેજ ફોર્મેટ
 »એમ 3 જી = મોબાઇલ 3 ડી ગ્રાફિક્સ
 4 એમ 4 એ = એમપીઇજી -4 Audioડિઓ ફાઇલ
 TH એનટીએચ = નોકિયા થીમ (શ્રેણી 40)
 »THM = થીમ્સ (સોની એરિક્સન)
 M એમએમએફ = સિન્થેટીક મ્યુઝિક મોબાઇલ એપ્લિકેશન ફાઇલ
 . એનઆરટી = નોકિયા રિંગટોન
 »XMF = એક્સ્ટેન્સિબલ મ્યુઝિક ફાઇલ
 »ડબલ્યુબીએમપી = વાયરલેસ બિટમેપ છબી
 »ડીવીએક્સ = ડિવએક્સ વિડિઓ
 »એચટીએમએલ = હાયપર ટેક્સ્ટ માર્કઅપ લેંગ્વેજ
 »ડબલ્યુએમએલ = વાયરલેસ માર્કઅપ લેંગ્વેજ
 »સીડી-કોમ્પેક્ટ ડિસ્ક.
 »ડીવીડી - ડિજિટલ વર્સેટાઇલ ડિસ્ક.
 »સીઆરટી - કેથોડ રે ટ્યૂબ.
 AT ડેટ - ડિજિટલ Audioડિઓ ટેપ.
 OS ડોસ - ડિસ્ક ratingપરેટિંગ સિસ્ટમ.
 »જીયુઆઈ-ગ્રાફિકલ
 વપરાશકર્તા ઈન્ટરફેસ.
 »HTTP - હાયપર ટેક્સ્ટ ટ્રાન્સફર પ્રોટોકોલ.
 »આઈપી - ઇન્ટરનેટ પ્રોટોકોલ.
 »આઇએસપી - ઇન્ટરનેટ સેવા પ્રદાતા.
 CP ટીસીપી - ટ્રાન્સમિશન કંટ્રોલ પ્રોટોકોલ.
 PS યુપીએસ - અવિરત વીજ પુરવઠો.
 »એચએસડીપીએ - હાઇ સ્પીડ ડાઉનલિંક પેકેટ Accessક્સેસ.
 D એજ - ઇવોલ્યુશન માટે વિસ્તૃત ડેટા રેટ.
 S જીએસએમ- [ગ્લોબલ સિસ્ટમ ફોર મોબાઇલ કમ્યુનિકેશન]
 H વીએચએફ - ખૂબ ઉચ્ચ આવર્તન.
 »યુએચએફ - અલ્ટ્રા હાઇફ્રેક્વન્સી.
 PR જી.પી.આર.એસ. - જનરલ પેકેટ રેડિયો સેવા.
 AP ડબ્લ્યુએપી - વાયરલેસ એપ્લિકેશન પ્રોટોક .લ.
 CP ટીસીપી - ટ્રાન્સમિશન કંટ્રોલ પ્રોટોકોલ.
 P અર્પેનેટ - એડવાન્સ્ડ રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ એજન્સી નેટવર્ક.
 B આઇબીએમ - આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યાપાર મશીનો.
 »એચપી - હેવલેટ પેકાર્ડ.
 »એએમ / એફએમ - કંપનવિસ્તાર / આવર્તન મોડ્યુલેશન

 હાટવાટસappપ કે ઇતિહાસ મેં પહેલી બાર .... કામ કા ...........
 અહીં ભારતમાં ટોલ ફ્રી નંબર છે
 ..... ખૂબ જ ઉપયોગી ... !!!!
 ઇરલાઈન્સ એરલાઇન્સ
 ભારતીય એરલાઇન્સ - 1800 180 1407
 જેટ એરવેઝ - 1800 225 522
 સ્પાઈસ જેટ - 1800 180 3333
 એર ઇન્ડિયા - 1800 227 722
 કિંગફિશર -1800 180 0101
 Anબેંક્સ
 એબીએન અમરો - 1800 112 224
 કેનેરા બેંક - 1800 446 000
 સીટીબેંક - 1800 442 265
 કોર્પોરેશન બેંક - 1800 443 555
 ડેવલપમેન્ટ ક્રેડિટ બેંક - 1800
 225 769
 એચડીએફસી બેંક - 1800 227 227
 આઈસીઆઈસીઆઈ બેંક - 1800 333 499
 આઈસીઆઈસીઆઈ બેંક એનઆરઆઈ -1800 224 848
 આઈડીબીઆઈ બેંક -1800 116 999
 ઇન્ડિયન બેંક -1800 425 1400
 આઈએનજી વૈશ્ય -1800 449 900
 કોટક મહિન્દ્રા બેંક - 1800 226
 022
 ભગવાન કૃષ્ણ બેંક -1800 112 300
 પંજાબ નેશનલ બેંક - 1800 122
 222
 ભારતીય સ્ટેટ બેંક - 1800 441 955
 સિન્ડિકેટ બેંક - 1800 446 655
 Utટોમોબાઇલ્સ
 મહિન્દ્રા સ્કોર્પિયો -1800 226 006
 મારુતિ -1800 111 515
 ટાટા મોટર્સ - 1800 255 52
 વિન્ડશિલ્ડ નિષ્ણાતો - 1800 113 636
 કમ્પ્યુટર / આઇટી
 એડ્રેનાલિન - 1800 444 445
 એએમડી -1800 425 6664
 Appleપલ કમ્પ્યુટર્સ -1800 444 683
 કેનન -1800 333 366
 સિસ્કો સિસ્ટમ્સ - 1800 221 777
 કમ્પાક - એચપી 1800 444 999
 ડેટા વન બ્રોડબેન્ડ - 1800 424
 1800
 ડેલ -1800 444 026
 એપ્સન - 1800 44 0011
 eSys - 3970 0011
 જિનેસિસ ટેલી એકેડેમી - 1800 444
 888 પર રાખવામાં આવી છે
 એચસીએલ - 1800 180 8080
 આઈબીએમ - 1800 443 333
 લેક્સમાર્ક - 1800 22 4477
 માર્શલનો પોઇન્ટ -1800 33 4488
 માઇક્રોસ .ફ્ટ - 1800 111 100
 માઇક્રોસ .ફ્ટ વાયરસ અપડેટ - 1901 333
 334 છે
 સીગેટ - 1800 180 1104
 સિમેન્ટેક - 1800 44 5533
 ટીવીએસ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ -1800 444 566
 WeP પેરિફેલ્સ -1800 44 6446
 વિપ્રો - 1800 333 312
 ઝેરોક્સ - 1800 180 1225
 ઝેનિથ - 1800 222 004
 એનડી ઇન્ડિયન રેલ્વે
 સામાન્ય પૂછપરછ 139
 સેન્ટ્રલ ઇન્કવાયરી 131
 અનામત 139
 રેલ્વે રિઝર્વેશન પૂછપરછ 1345,
 1335, 1330
 સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ રેલ્વે પૂછપરછ 133, 1,
 2, 4, 5, 6, 7, 8 અને 9
 કુરિયર્સ / પેકર્સ અને
 મૂવર્સ
 એબીટી કુરિયર - 1800 448 585
 એએફએલ વિઝ્ડ - 1800 229 696
 અગ્રવાલ પેકર્સ અને મૂવર્સ - 1800
 114 321
 એસોસિયેટેડ પેકર્સ પી લિ. - 1800 214
 560
 ડીએચએલ - 1800 111 345
 ફેડએક્સ - 1800 226 161
 ગોયલ પેકર્સ અને મૂવર્સ - 1800 11
 3456 પર રાખવામાં આવી છે
 યુપીએસ - 1800 227 171
 -હમ ઉપકરણો
 આઈવા / સોની - 1800 111 188
 એન્કર સ્વીચો - 1800 227 7979
 બ્લુ સ્ટાર - 1800 222 200
 બોઝ Audioડિઓ - 112 673
 બ્રુ કોફી વેન્ડિંગ મશીનો - 1800
 4 7171 છે
 ડાઇકિન એર કંડિશનર્સ - 1800 444
 222
 ડિશટીવી - 1800 123 474
 ફેબર ચીમનીઓ - 1800 214 595
 ગોદરેજ - 1800 225 511
 ગ્રુન્ડફોસ પમ્પ્સ - 1800 334 555
 એલજી - 1901 180 9999
 ફિલિપ્સ - 1800 224 422
 સેમસંગ - 1800 113 444
 સાન્યો - 1800 110 101
 વોલ્ટાસ - 1800 334 546
 * ✨ * * ✨ *
 .  4
 તમારા જીવનમાં, તમારા કારણે ઘણું કામ થઈ શકે છે.
 તમે ફળદાયીનો સંદેશ મોકલો છો, પરંતુ એક દિવસ તેને સારી રીતે મોકલો, તમે ખૂબ હળવા થશો.

 4
 હવે નીચેની કેટલીક સાંસ્કૃતિક માહિતી છે.
 4
 પાંડવોના પાંચ ભાઈઓ હતા, જેમના નામ છે -
 1. યુધિષ્ઠિર 2. ભીમ 3. અર્જુન
 4. નકુલા.  5. સહદેવ

 (આ પાંચ સિવાય મહાબાલી કર્ણ પણ કુંતીનો પુત્ર હતો, પરંતુ તે પાંડવોમાં નથી ગણાય)

 અહીં ધ્યાનમાં રાખો કે… પાંડુ, યુધિષ્ઠિર, ભીમ અને અર્જુનના ઉપરોક્ત પાંચ પુત્રોમાં
 કુંતી …… ની માતા હતી અને નકુલા અને સહદેવની માતા મદ્રી હતી.

 ત્યાં….  ધૃતરાષ્ટ્ર અને ગાંધારીના સો પુત્રો… ..
 જેના નામ કૌરવો કહેવામાં આવે છે -
 દુર્યોધન
 4. બડીશાલ 5. વોટરશેડ 6. પણ
 7. કો 8. વિંડ 9. અનુવિંદ
 10. દુર્દશ 11. સુબાહુ.  12. પ્રત્યાવર્તન
 13. હતાશા.  14. દુર્મુખ 15. દુક્કરન
 16. કર્ણ 17. શાલ 18. સત્વાન
 19. સુલોચન 20. આકૃતિ 21. મહાકાવ્ય
 22. ચિત્રાક્ષ 23. ચરિત્ર 24. શારસન
 25. ડર્માડ.  26. દુર્વિગહ 27. વિવિત્સુ
 28. વિકતનંદ 29. getર્જાશાસ્ત્ર 30. સુનાભ
 31. નંદા.  32. ઉપનંદ 33. ચિત્રબાન
 34. ચિત્રવર્મા 35. સુવર્મા 36. દુર્વિમોચન
 37. અયોબાહુ 38. મહાબહુ 39. ચિત્રાંગ 40. ચિત્રકુંડ 41.  ભીમવેગ 42. ભીમબલ
 43. બાલકી 44. બાલવર્ધન 45. ઉગ્રયુધ
 46. ​​સુશેન 47. કુંધાર 48. મહોદર
 49. ચિત્રાudhધ 50. નિશાંગી 51. પાશી
 52. વૃંદરકા 53. ફર્મવર્મા 54. અડગ
 55. સોમકીર્તિ 56. અનુદાર 57. દધ 58. જરાસંગ 59. સત્ય સંઘ 60. સદસૂવક
 61. ઉગ્રશ્રવ 62. ઉગ્રસેના 63. ફાઇટર
 64. દુષ્ટ 65. અપરાજિત
 66. કુંડશાય 67. વિશાલક્ષ
 68. દુરાધર 69. ફોર્ટિફાઇડ 70. સુહસ્ત
 71. વટવેગ 72. સુવર્ચા 73. આદિત્યકેતુ
 74. બહવશી 75. નાગદત્ત 76. યુગ્રેસી
 77. કવાચી 78. ક્રાથન.  79. કુંડી
 80. ભીમવીક્રા 81. આર્ચર 82. વીરબાહુ
 83. એલોલપ 84. અભય 85. ફર્મકર્મ
 86. અડગ 87. અનિવાર્ય
 88. કુંડાબેદી.  89. યુનિવર્સિટી
 90. ચિત્રકુંડલ 91. પ્રુધામ
 92. અમપ્રોમાથી 93. કોલેરોમા
 94. સુવિર્યાવન 95. લાંબા અંતરની
 96. સુજાત.  97. કનકધ્વાજ
 98. કુંડશી 99. વિરજ
 100. યુયુત્સુ

 (આ 100 ભાઈઓ સિવાય, કૌરવોની પણ એક બહેન હતી… નામ “દશલા”,
 જેમના લગ્ન "જયદ્રથ" સેહુઆ)

 "શ્રી મદ-ભગવદ્ ગીતા" વિષે -

 4  કોનું સાંભળ્યું?
 એ- શ્રી કૃષ્ણે અર્જુનને સંભળાવ્યા.

 4  તમે ક્યારે સાંભળ્યું?
 એ - 5700 વર્ષ પહેલાં સાંભળ્યું.

 4  ભગવાનને કયા દિવસે ગીતાનો પાઠ કર્યો?
 એ- રવિવાર.

 4  કઈ તારીખ?
 એ- એકાદશી

 4  તમે ક્યાં સાંભળ્યું?
 એ- કુરુક્ષેત્રના યુદ્ધના ક્ષેત્રમાં.

 4  તમે કેટલા સમયથી સાંભળ્યું છે?
 એ- લગભગ 45 મિનિટમાં

 4  ક્યૂ સાંભળ્યું?
 એ- અર્જુનને ફરજમાંથી ભટકાતાં ફરજ શીખવવા, અને આવનારી પે generationsીઓને ધાર્મિક જ્ teachાન શીખવવાનું.

 4  કેટલા પ્રકરણો?
 એ- કુલ 18 પ્રકરણો

 4  ત્યાં કેટલી શ્લોકો છે?
 એ- 700 શ્લોકો

 4  ગીતામાં શું કહેવામાં આવ્યું છે?
 એ. - જ્ledgeાન-ભક્તિ-કર્મ યોગ માર્ગોની વિગતવાર વર્ણન કરવામાં આવી છે, વ્યક્તિ આ માર્ગો પર ચાલીને ચોક્કસપણે સર્વોચ્ચ અધિકાર બને છે.

 4  અર્જુન સિવાય ગીતા
 અને જે લોકોએ સાંભળ્યું છે?
 એ- ધૃતરાષ્ટ્ર અને સંજય

 4  અર્જુન પહેલા ગીતાનું પવિત્ર જ્ Whoાન કોને મળ્યો?
 એ- ભગવાન સૂર્યદેવને

 4  ગીતા કયા ધાર્મિક ગ્રંથોમાં ગણાય છે?
 એ- ઉપનિષદમાં

 4  ગીતા એ કયા મહાકાવ્યના પુસ્તકનો એક ભાગ છે…?
 એ- ગીતા શાંતિ પર્વનો એક ભાગ છે, મહાભારતનો એક અધ્યાય.

 4  ગીતાનું બીજું નામ શું છે?
 એ- ગીતોપનિષદ

 4  ગીતાનો સાર શું છે?
 એ- ભગવાન શ્રી કૃષ્ણનો આશ્રય લેવો

 4  ગીતામાં કેટલા શ્લોકો છે?
 એ- શ્રી કૃષ્ણ- 574
 અર્જુન - 85
 ધૃતરાષ્ટ્ર -.
 સંજય - 40.

 ગીતા જી વિશે તમારી યુવા પે jiીને જાગૃત કરવા, શક્ય હોય ત્યાં સુધી શેર કરો.  આભાર

 અધૂરું જ્ dangerousાન જોખમી છે.

 33 કરોડ નંબર 33 કોટી દેવી હિન્દુ છે
 ધર્મમાં.

 ક્રમ = પ્રકાર.
 દેવભાષા સંસ્કૃતમાં, કોટીના બે અર્થ છે,

 કોટિનો અર્થ પ્રકાર અને એક અર્થ કરોડ છે.

 હિન્દુ ધર્મનો પ્રચાર કરવા માટે, તે wasભો થયો કે અહીં crore 33 કરોડ હિંદુઓના દેવી-દેવતાઓ છે અને હવે મૂર્ખ હિંદુઓ જાતે ગાય છે કે આપણી પાસે crore 33 કરોડ દેવી-દેવતાઓ છે…

 હિન્દુ ધર્મમાં કુલ 33 પ્રકારની દેવી-દેવીઓ છે: -

 ત્યાં 12 પ્રકારો છે
 આદિત્ય, ધાતા, મિત, આર્યમા,
 શકરા, વરુણા, અંશ, ભાગ, વિવાસન, પુષા,
 સવિતા, તાવસ્થ અને વિષ્ણુ ...!

 પ્રકાર 8: -
 વસુ :, ધાર, ધ્રુવ, સોમ, આહ, અનિલ, ગુદા, પ્રત્યુષા અને પ્રભાષ.

 ત્યાં 11 પ્રકારો છે: -
 રુદ્ર:, હારા, બહુરૂપા, ત્ર્યમ્બક,
 અપરાજિતા, બ્રિષ્કાપી, શંભુ, કપરડી,
 રેવાત, મૃગવ્યધ, શારવા અને કપાળી.

 અને
 અશ્વિની અને કુમાર એમ બે પ્રકાર છે.

 કુલ: - 12 + 8 + 11 + 2 = 33 કોટિ

 જો તમે ક્યારેય તમારો હાથ જોડ્યો હોય
 આટલી બધી માહિતી
 લોકો સુધી પહોંચો  .

 4
 હિંદુ તરીકે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે

 આ આપણા બધા માટે ખૂબ જ સારી માહિતી છે ... જય શ્રી કૃષ્ણ ...

 હવે તમારો વારો આ માહિતીને ફોરવર્ડ કરવાનો છે .....

 આપણા ભારતની સંસ્કૃતિ
 ઓળખો
 મહત્તમ
 લોકો સુધી પહોંચો
 ખાસ કરીને તમારા બાળકોને કહો
 કારણ કે કોઈ તેમને આ કહેશે નહીં ...

 📜😇 બે બાજુઓ

 કૃષ્ણ પક્ષ,
 ઘાટા પખવાડિયા!

 Loans ત્રણ લોન -

 દેવ લોન,
 પિતૃ લોન,
 Ageષિ દેવું!

 Ages ચાર યુગ -

 સુવર્ણ યુગ,
 ત્રેતાયુગ,
 દ્વાપર્યુગ,
 કળિયુગ!

 ઓમ ચાર ધામ -

 દ્વારકા,
 બદ્રીનાથ,
 જગન્નાથ પુરી,
 રામેશ્વરમ ધામ!

 📜😇 ચાર્પિથ -

 શારદાપીઠ (દ્વારકા)
 જ્યોતિષ ચેર (જોશીમથ બદ્રીધામ)
 ગોવર્ધનપીઠ (જગન્નાથપુરી),
 શ્રીંગરપીઠ!

 📜😇 ચાર વેદ

 Igગ્વેદ,
 અથર્વેદ,
 યજુર્વેદ,
 સામવે!

 📜😇 ચાર આશ્રમ -

 બ્રહ્મચર્ય,
 ગૃહસ્થ,
 વનપ્રસ્થ,
 નિવૃત્તિ

 Conscience ચાર અંત conscienceકરણ -

 મન,
 ડહાપણ,
 મન,
 અહંકાર!

 પંચંગ -

 ગાય ઘી,
 દૂધ,
 દહીં,
 ગૌમૂત્ર
 ગોબર!

 પંચ દેવ -

 ગણેશ,
 વિષ્ણુ,
 શિવ,
 દેવી,
 સૂર્ય!

 📜😇 પાંચ તત્વો -

 પૃથ્વી,
 પાણી,
 અગ્નિ,
 પવન,
 આકાશ !

 📜😇 છ દ્રષ્ટિ -

 ખાસ,
 ન્યાય,
 સંખ્યાત્મક,
 યોગા,
 ભૂતપૂર્વ મિસાસા,
 દક્ષિણ મિસનસા!

 ઓમ સપ્તા -

 વિશ્વામિત્ર,
 જમદગ્ની,
 ભારદ્વાજ,
 ગૌતમ,
 એટ્રી,
 વસિષ્ઠ અને કશ્યપ!

 ઓમ સપ્ત પુરી -

 અયોધ્યા પુરી,
 મથુરા પુરી,
 માયા પુરી (હરિદ્વાર),
 કાશી,
 કાંચી
 (શિન કાંચી - વિષ્ણુ કાંચી),
 અવંતિકા અને
 દ્વારકા પુરી!

 📜😊 આઠ સરેરાશ -

 યમ,
 નિયમ,
 મુદ્રામાં,
 પ્રાણાયામ,
 ઉપાડ
 એક ધારણા,
 ધ્યાન અને
 સોલ્યુશન

 📜😇 આઠ લક્ષ્મી -

 અગ્નિ,
 જ્ledgeાન,
 સારા નસીબ ,
 હનીડ્યુ,
 કામ,
 સત્ય ,
 આનંદ, અને
 યોગ લક્ષ્મી!

 📜😇 નવ દુર્ગા -

 શેલ પુત્રી,
 બ્રહ્મચારિણી,
 ચંદ્રઘંટા,
 કુષ્માંડા,
 સ્કંદમાતા,
 કાત્યાયિની,
 કાલરાત્રી,
 મહાગૌરી અને
 સિદ્ધિદાત્રી!

 📜😇 દસ દિશાઓ -

 પૂર્વ,
 પશ્ચિમ,
 જવાબ,
 દક્ષિણ,
 ઇશાન,
 દક્ષિણ,
 હવાઈ
 અગ્નિ
 સ્કાય અને
 નરક!

 4 મુખ્ય 11 અવતાર -

  માછલી,
 કાચબો ,
 વરાહ,
 નરસિંહ,
 વામન,
 પરશુરામ,
 શ્રીરામ,
 કૃષ્ણ,
 બાલારામ,
 બુદ્ધ,
 અને કલ્કી!

 📜😇 બાર મહિના -

 ચૈત્ર,
 વૈશાખ,
 વડીલ,
 અષાhad,
 શ્રવણ,
 ભાદ્રપાડા,
 અશ્વિન,
 કાર્તિક,
 માર્ગશીર્ષ,
 પોશ,
 માઘા,
 ફાગુન!

 📜😇 બાર રાશિ -

 મેષ,
 વૃષભ,
 જેમિની,
 કેન્સર,
 સિંહ,
 કન્યા,
 તુલા,
 વૃશ્ચિક,
 ધનુરાશિ,
 મકર,
 કુંભ,
 મીન રાશિ!

 📜😇 બાર જ્યોતિર્લિંગ -

 સોમનાથ,
 મલ્લિકાર્જુન,
 મહાકાલ,
 ઓમકારેશ્વર,
 બૈજનાથ,
 રામેશ્વરમ,
 વિશ્વનાથ,
 ત્ર્યંબકેશ્વર,
 કેદારનાથ,
 ઘુશ્નેશ્વર,
 ભીમાશંકર,
 નાગેશ્વર

 📜😇 પંદર તારીખો -

 સ્પર્ધા,
 બીજું,
 ત્રીજું,
 ચતુર્થી,
 પંચમી,
 શ્રેષ્ઠ,
 સાતમી,
 આઠમું,
 નવમી,
 દશમી,
 એકાદશી,
 દ્વાદશી,
 ત્રયોદશી,
 ચતુર્દશી,
 સંપૂર્ણ ચંદ્ર ,
 અમાવસ્યા! *
 * ભણતા બધા બાળકોને આ સંદેશ મોકલવો જ જોઇએ.
         
 1) + = સરવાળો

 2) - = બાદબાકી

 3) × = ગુણાકાર

 4) ÷ = ​​ભાગ

 5)% = ટકા

 6) ∵ = ત્યારથી

 7) તેથી = તેથી

 8) ∆ = ત્રિકોણ

 9) Ω = ઓમ

 10) ∞ = અનંત

 11) π = પાઇ

 12) ω = ઓમેગા

 13) ° = ડિગ્રી

 14) ⊥ = લંબ

 15) θ = થેટા

 16) Φ = ફાઇ

 17) β = બીટા

 18) = = બરાબર

 19) ≠ = બરાબર નથી

 20) √ = વર્ગમૂળ

 21)?  = પ્રશ્ન વાચક

 22) α = આલ્ફા

 23) ∥ = સમાંતર

 24) ~ = સમાન છે

 25): = ગુણોત્તર

 26) :: = પ્રમાણ

 27) ^ = વધુ

 28)!  = પરિબળ

 29) એફ = ફંક્શન

 30) @ =

 31);  = જેમ

 32) / = દીઠ

 33) () = નાના કૌંસ

 34) {} = માધ્યમ કૌંસ

 35) [] = મોટું કૌંસ

 36)> = કરતા વધારે

 37) <= કરતા નાનું

 38) ≈ = આશરે

 39) ³√ = ક્યુબ રુટ

 40) τ = ટau

 41) ≌ = સર્વગસમ

 42) ∀ = બધા માટે

 43) ∃ = અસ્તિત્વમાં છે

 44) ∄ = અસ્તિત્વમાં નથી

 45) ∠ = કોણ

 46) ∑ = સિગ્મા

 47) Ψ = સાંઇ

 48) δ = ડેલ્ટા

 49) λ = લેમ્બડા

 50) ∦ = સમાંતર નથી

 51) ≁ = સમાન નથી

 52) d / dx = વિભેદક

 53) ∩ = સમૂહનો સામાન્ય

 54) ∪ = જોડાણ

 55) iff = ફક્ત અને માત્ર જો

 56) ∈ = સભ્ય છે!

 57) ∉ = સભ્ય નથી

 58) Def = વ્યાખ્યા

 59) μ = મ્યુ

 60) ∫ = અભિન્ન

 61) ⊂ = સબસેટ છે

 62) ⇒ = સૂચવે છે

 63) હું l = મોડ્યુલસ

 64) '= મિનિટ

 65) "= સેકંડ

 * મહત્વપૂર્ણ ફોર્મ્યુલા અને માહિતી *

 4

 1.અસિજન - ઓ
 2. નાઇટ્રોજન - એન
 3. હાઇડ્રોજન - H₂
 4. કાર્બન ડાયોક્સાઇડ - CO₂
 5. કાર્બન મોનોક્સાઇડ - સીઓ
 6. સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ - SO₂
 7. નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઇડ - ના
 8. નાઇટ્રોજન મોનોક્સાઇડ (નાઇટ્રિક oxકસાઈડ) - ના
 9. ડીનીટ્રોજન Oxક્સાઇડ (નાઇટ્રસ Oxકસાઈડ) - NOO
 10. ક્લોરિન - ક્લો
 11. હાઇડ્રોજન ક્લોરાઇડ - એચસીએલ
 12. એમોનિયા - એનએચ₃
 તેજાબ
 13. હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ - એચસીએલ
 14. સલ્ફ્યુરિક એસિડ - H₂SO₄
 15. નાઇટ્રિક એસિડ - HNO₃
 16. ફોસ્ફોરિક એસિડ - H₃PO₄
 17. કાર્બોનિક એસિડ - H₂CO₃
 અલ્કલી
 18. સોડિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - નાઓએચ
 19. પોટેશિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - કોહ
 20. કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - સીએ (ઓએચ) ₂
 મીઠું
 21. સોડિયમ ક્લોરાઇડ - એનએસીએલ
 22. કાર્બોનેટ સોડિયમ - નાકોકો
 23. કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ - CaCO₃
 24. કેલ્શિયમ સલ્ફેટ - CaSO₄
 25. એમોનિયમ સલ્ફેટ - (એનએચ₄) ₄સો
 26. નાઇટ્રેટ પોટેશિયમ - કે.એન.ઓ.
 સામાન્ય રસાયણોના વાણિજ્યિક અને રાસાયણિક નામો
 વ્યવસાયનું નામ - આઈએપીયુસી નામ - પરમાણુ ફોર્મ્યુલા
 27. ચાક - કેલ્શિયમ કાર્બોનેટ - CaCO₃
 28. ગ્રેપફ્રૂટ - ગ્લુકોઝ - C6H₁₂O6
 આલ્કોહોલ - એથિલ 29. આલ્કોહોલ - C₂H5OH
 30. કોસ્ટિક પોટાશ - પોટેશિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - કોહ
 31. આહાર સોડા - સોડિયમ બાયકાર્બોનેટ - નાહકો
 32. ચૂનો - કેલ્શિયમ Oxકસાઈડ - કાઓ
 33. જીપ્સમ - કેલ્શિયમ સલ્ફેટ - CaSO₄.2H₂O
 34. ટી.એન.ટી.  - ટ્રાઇ નાઇટ્રો ટાલ્નીન - C6H₂CH₃ (NO₂) ₃
 35. ધોવા સોડા - સોડિયમ કાર્બોનેટ - નાકો
 36. બ્લુ થોથ - કોપર સલ્ફેટ - ક્યુએસઓ
 37. મોલાર - એમોનિયમ ક્લોરાઇડ - એનએચ₄સીએલ
 38. આલમ - પોટેશિયમ એલ્યુમિનિયમ સલ્ફેટ - K₂SO₄Al₂ (SO₄) ₃.24H₂O
 39. ચૂંકાયેલ ચૂનો - કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ - સીએ (ઓએચ) ₂
 40. સ્ટાર્ચ - સ્ટાર્ચ - સી 6 એચ 10 ઓ 5
 41. લાફિંગ ગેસ - નાઇટ્રસ rousકસાઈડ - NOO
 42. લાલ દવા - પોટેશિયમ પરમેંગેનેટ - કેએમએનઓએ
 43. લાલ સિંદૂર - લીડ પેરાક્સાઇડ - Pb₃O₄
 44. સુકા આઇસ - સોલિડ કાર્બન-ડી-Oxક્સાઇડ - સી.ઓ.
 45. નાઈટ્રે - પોટેશિયમ નાઇટ્રેટ - કે.એન.ઓ.
 46. ​​સરકો - એસિટિક એસિડનું પાતળું દ્રાવણ - CHOCOOH
 47. સુહાગા - બોરxક્સ - ના₂બ₄ઓ 7.10એચ₂ઓ
 48. ભાવના - મિથાઇલ આલ્કોહોલ - CHOOH
 49. સ્લેટ - સિલિકા એલ્યુમિનિયમ Oxકસાઈડ - Al₂O₃2SiO₂.2H₂O
 50.ગ્રીન કેસ - ફેરિક સલ્ફેટ - ફી (SO₄)
પ્રદીપ ખીમાણી જૂનાગઢ ગુજરાત

   * [ફળ / ફળ / વનસ્પતિનું વૈજ્entificાનિક નામ]] *

 1. માણસ --- હોમો સેપીઅન્સ
 2. ફ્રોગ --- રાણા ટાઇગ્રિના
 3. બિલાડી --- ફેલિસ ડોમેસ્ટિયા
 Dog. કૂતરા --- કેનિસ ફેમિલી
 5. ગાય --- બોસ ઇન્ડિકસ
 6. ભેંસ --- બ્યુબાલીસ બ્યુબલિસ
 7.બેઇલ --- બોસ પ્રાચીન વૃષભ
 8. બકરી --- કેપ્ટા હિટમસ
 9. ઘેટાં --- ઓવીનો ઉદભવ
 10.સુગર --- સુસ્પ્રોકા ઘરેલું
 11.શેર --- પેન્થેરો લીઓ
 12. બાગ --- પાંથાવાળો ટાઇગ્રિસ
 13. ચિંતા --- પેન્થેરા પરદસ
 14. બાળ --- ઉર્સસ મેટીટિમસ કાર્નેવેરા
 15. સસલું --- ઓરીક્ટોલેગસ ક્યુનિક્યુલસ
 16. હીરાન --- સર્વાઇસ એલાફસ
 17. કેમલ --- કેમલસ ડોમેડિયસ
 18. લોમાડે --- કેનિડે
 19. લંગુર --- હોમિનોડિયા
 20. રેન્ડીઅર --- રુઝર્વેસ ડુવાસેલી
 21. સુકા --- મસ્કા ઘરેલું
 22. સામાન્ય --- મેગ્નિફેરા સૂચક
 23. મૂડી --- ઉડિયા સતીવત
 24. ઘઉં --- ટ્રીક્ટિકમ એસ્ટિવિયમ
 25. બાબતો --- પીસમ સટિવિયમ
 26. પુત્રો --- બ્રેસિકા કમ્પેટર્સ
 27.મોર --- પાવો ક્રિસ્ટાસ
 28. હાથ --- અફિલાસ ઈંડિકા
 29. ડોલ્ફિન --- પ્લેટેનિસ્ટા ગેજેટિકા
 30. કમલ --- નેલંબો ન્યુસિફેરા ગાર્ટેન
 31. વાનગન --- ફિકસ બંધાલેન્સીસ
 32. ઘોડો --- ઇક્વિસ કેબલ્લાસ
 33. ગન્ના --- સુગર્સન officફિનેરમ
 34. વ્યાજ --- અલિયમ સેપિયા
 35. કપાસ --- ગેસપિયમ
 36. મગફળીના --- અરાચીસ
 37. કોફી --- કોફે અરેબીકા
 38. ચાઇ --- થિયા સાયન્સિકસ
 39. અંગુર --- વિટિયસ
 40. ટર્કી
 41. મક્કા --- જિયા ટેબલ
 42. ટામેટા --- લાઇકોપ્રિસિકન એસ્કલ્યુન્ટમ
 43. નરીઅલ --- કોકો ન્યુસિફેરા
 44.શેબ --- મેલાસ પુમિયા / ડોમેસ્ટિઆ
 45. પિઅર્
સંકલન : પ્રદીપ ખીમાણી જૂનાગઢ ગૂજરાત

August 9, 2022

સિંહ વિષે સંપૂર્ણ માહિતી

સિંહ વિશે માહિતી : ગીર

ઘણા લોકો આફ્રિકા ના સિંહ ની પોસ્ટ મૂકી ને લખી નાખે છે હા ગીરની મોજ હા..

ગીર નો સાવજ નમણો છે એ કાળીયા ભેગો મોટો નથી થયો.

ચડે નહિ શૂરવીરતા શિયાળયા ના મોભે,
સાવજ ની વાતો સાહેબ સાવજ ને જ શોભે. 

એશિયાઇ સિંહ એ બિલાડ વંશનું સૌથી ઊંચું અને વાઘ પછીનું સૌથી મોટું પ્રાણી છે.

આ પ્રાણી આખા વિશ્વમાં માત્ર ગુજરાત રાજ્યમાં આવેલા સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં આવેલા ગીર અભયારણ્યમાં જોવા મળે છે.

એશિયાઇ સિંહએ ભારતમાં જોવા મળતી ૫ "મોટી બિલાડી" ઓ માંથી એક છે. 
અન્ય ચાર પ્રજાતિમાં બેંગોલ ટાઇગર, ભારતીય દિપડો, બરફ નો દિપડો (snow leopard), અને ધબ્બેદાર દિપડો (clouded leopard) વગેરે છે. 

પહેલાના સમયમાં તે અરબસ્તાન થી છેક સુમાત્રા સુધી જોવા મળતા હતાં, ત્યારે તેની ત્રણ પ્રજાતિઓ હતી બંગાળના સિંહ, અરેબીયાના સિંહ અને ઇરાનનાં સિંહ, વખત જતાં આજે તે ફક્ત ભારતનાં થોડા ભાગ પુરતા જ જોવા મળે છે. હાલ આફ્રિકામાં જોવા મળતા સિંહ કરતા તે આકારમાં નાનાં અને રંગ ઝાંખો હોય છે.

પરંતુ આક્રમકતા આ બંન્ને પ્રજાતિમાં સરખીજ હોય છે.

એશિયાઇ સિંહ :

એશિયાઇ સિંહ સ્થાનિક નામ સિંહ, સાવજ, કેશરી, ઉનિયો વાઘ, બબ્બર શેર
અંગ્રેજી નામ ASIATIC LION
વૈજ્ઞાનિક નામ Panthera leo persica
આયુષ્ય ૧૫ થી ૧૮ વર્ષ
લંબાઇ માથાથી પુંછડી સુધી. ૨૭૦ સેમી.(નર),
૨૮૯ સેમી.(માદા)
ઉંચાઇ ૧૦૫ સેમી.
વજન ૧૫૦ થી ૧૮૦ કિલો (નર), ૧૨૫ થી ૧૩૫ કિલો (માદા)

સંવનનકાળ ઓક્ટોબર થી ડીસેમ્બર
ગર્ભકાળ ૧૦૫ થી ૧૧૦ દિવસ
પુખ્તતા ૪.૫ વર્ષ (નર), ૩.૫ વર્ષ (માદા)
દેખાવ શરીર રતાશ પડતા ભુખરા રંગનું, આગળથી માથાનો ભાગ ભારે, પાછળનો શરીરનો ભાગ પાતળો., જાડી લાંબી પુંછડી, નાના કાન., નર સિંહને ગળામાં કેશવાળી હોય છે.
ખોરાક સામાન્ય રીતે પ્રતિદિન ૬ થી ૮ કિલોગ્રામ, ચિત્તલ, સાબર, જંગલી સુવર, ચોશીંગા, ચિંકારા, ભેંશ, ગાય વગેરે.

વ્યાપ ફક્ત ગીરનાં જંગલમાં.

રહેણાંક સુકુ ઝાંખરા યુક્ત જંગલ, કાંટા વાળું જંગલ, સવાના પ્રકારનું જંગલ.
ઉપસ્થિતિ ના ચિન્હો : પગલાં, મારણ, ગર્જના.
ગુજરાતમાં વસ્તી : 
૩૫૯ (૨૦૦૫), 
૪૧૧ (૨૦૧૦),
૫૨૩ (૨૦૧૫)

આ પ્રાણી સામાન્ય રીતે શિયાળાની ઋતુમાં, જંગલમાં રસ્તાની આજુબાજુ ખુલ્લા વિસ્તારોમાં તથા ઉનાળાની ઋતુમાં જળસ્ત્રોતોની આજુબાજુ જોવા મળે છે. સિંહણ સામાન્ય રીતે એક જણતરમાં બે થી ત્રણ બચ્ચાંઓને જન્મ આપે છે, ચાર બચ્ચા આપ્યાનું પણ નોંધાયેલ છે.

વિશ્વમાં સિંહનું આયુષ્ય વધુમાં વધુ ૨૯ વર્ષ નોંધાયેલું છે, જુનાગઢ ખાતે આવેલા સક્કરબાગ પ્રાણીસંગ્રહાલયમાં વધુમાં વધુ ૨૩ વર્ષ અને અમદાવાદ પ્રાણીસંગ્રહાલયમાં ૨૬ વર્ષ નોંધાયેલ છે.

સિંહ હુમલો ક્યારે કરે?

સિંહ સામાન્ય રીતે માણસ પર હુમલો કરતો નથી એ સિંહ નો સ્વભાવ પણ નથી, પરંતુ સિંહ ની આ ખાનદાની ને મનુષ્ય સિંહ ની કાયરત સમજવા માંડ્યા...

ગુજરાતના ગીર વિસ્તારમાં ભાગ્યેજ સિંહના હુમલાની ઘટના બની છે. ફોટો લેનારા એક પ્રવાસી પર 2012માં સિંહે હુમલો કરીને જીવ લીધો હતો. સિંહ ને ખીજવો તો જ એ હુમલો કરતો હોય છે. નહિતર મનુષ્ય પર ભાગ્યેજ કોઈ ઘટના માં હુમલો કરેલો જોવા મળે છે.

 સિંહને કોઈએ છંછેડ્યો હોય ત્યારે તે માણસ પર હુમલો કરે છે. જો કોઈ સિંહ ભૂખ્યા હોય અને ગુસ્સામાં હોય તેવા સંજોગોમાં હુમલો કરી શકે.

 સારવાર માટે આપેલી દવાઓના કારણે પણ સિંહ ગુસ્સામાં હુમલો કરી શકે. સિંહે મારણ કર્યું હોય ત્યારે કે તે મેટિંગ ટાઈમ મા હોય ત્યારે તેની નજીક જનારા પર સિંહ હુમલો કરે તેવી શક્યતા છે...

જૂનાગઢઃ સાસણગીરના દેવળીયા પાર્કમાં સિંહે વનકર્મીઓ પર હુમલો કર્યો હતો. 3 વનકર્મીઓ પર સિંહે હુમલો કરતા એક વનકર્મીનું મોત થયું હતું જ્યારે 2 વનકર્મીને સારવાર અર્થે હોસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. 

મહત્વનું છે કે, સામાન્ય રીતે સિંહ કોઈ માણસ પર હુમલો કરતો નથી. અસામાન્ય સંજોગોમાં જ સિંહ હુમલો કરે છે.

ગીરના સાવજ ની શૌર્યગાથા :

ગીરનો એક સિંહ રોજનું નવ કીલો માંસ આરોગે છે શિકારની જવાબદારી મોટેભાગે સિંહણ માથે હોય છે...

પુખ્તસિંહને દરરોજ ૬થી ૯ કિલોગ્રામ ખોરાકની જરૂર પડે છે. સિંહ-સિંહણ તેના બચ્ચાની સાથે રહે છે.

સિંહના ટોળા ન હોય તે કહેવત બરાબર નથી.
સિંહ પરિવાર પ્રેમી છે.
૧૨થી ૧૫ સિંહો એકીસાથે રહેતા હોવાનું પણ જણાયું છે.
બે સિંહ સાથે તોય બેલાડ કહેવાય છે. એકલો સિંહ બહુ ઓછો જોવા મળે છે 

એકવાર શિકાર કર્યા પછી ૨૪ કલાક સુધી સિંહ શિકાર કરતો નથી.

જો કે બીજી વિશેષતા એ છે કે, સામાન્ય રીતે સિંહ શિકાર કરતો નથી પરંતુ સિંહણ જ મારણ કરીને પોતાના પરિવારનું પેટ ભરતી હોય છે.

શિકાર કર્યા પછી તેના પરિવાર સાથે તે મિજબાની માણે છે. ભોજન સમયે સિંહ કોઈની દખલઅંદાજી ચલાવી લેતો નથી. 

તેવું જ સંવનન (મેટિંગ) સમયે પણ હોય છે. શાંતિથી તે આ બંને ક્રિયાઓ કરવામાં માને છે.

સોરઠનું ગીર અભયારણ્ય બે સદી પહેલા સિંહોની વસતીથી ઉભરાતું હતું પરંતુ રાજા- મહારાજાઓ અને ત્યારબાદ મોગલો તથા અંગ્રેજોના શાસનમાં સિંહોના શિકારનો શોખ એટલી હદે વધી ગયો કે સન ૧૮૮૦માં માત્ર ૧૨ જ સિંહ બચ્યા હતા.

 સિંહોના અસ્તિત્વ સામે જ સવાલ ઊભો થતા આખરે જૂનાગઢના નવાબી શાસને સન ૧૮૮૦માં પહેલીવાર સિંહોના શિકાર પર પ્રતિબંધ ફરમાવ્યો હતો.

જૂનાગઢ સ્ટેટ દ્વારા સન ૧૮૮૦ ના રોજ પ્રસિદ્ધ કરાયા બાદ તા ૧૧-૪-૧૮૯૬ના રોજ, જૂનાગઢના દિવાન બેચરદાસ વિહારીદાસ દેસાઈએ નવો શિકાર ધારો બહાર પાડ્યો ત્યારબાદ જૂનાગઢના નવાબ મહાબતખાન ત્રીજાએ તા ૧૯-૯-૧૯૨૫ ના રોજ તમામ પ્રકારના પ્રાણીઓના શિકાર ઉપર પ્રતિબંધ ફરમાવ્યો આ પછી સિંહોની વસ્તી વધવા લાગી હતી.
અને હજુ વધતી જાય છે...

સિંહોની દુનિયામાં ડોકિયું:
તમે પણ નહીં જાણતા હો આ અજાણી વાત...

સિંહનું નામ સાંભળતા જ એક અનેરો રોમાંચ સૌ કોઈ અનુભવે છે. સદીઓથી સિંહ, માનવીઓ સાથે વણાયેલો છે. ભારતમાં
તો વેદકાલીન યુગમાં પણ સિંહની વાતો વાચવા મળે છે. 

દુનિયામાં હાલ બે જ જગ્યાએ સિંહો વસે છે.
તેમાં એક છે આફ્રિકાનું જંગલ અને બીજું આપણા દેશના ગુજરાત નું ગીર જંગલ.

આફ્રિકાનો સિંહ લિયો તરીકે ઓળખાય
છે. 
જયારે ગીરના સિંહ, પેન્થેરા લિયો પર્સિકા
તરીકે ઓળખાય છે.

આફ્રીકા અને ગીરના સિંહોની તુલનામાં આફ્રિકન
સિંહ મોટા માથાવાળો, ખુંખાર, હિંસક અને
આક્રમક હોય છે.

જયારે ગીરનો સિંહ, દેખાવે અને સ્વભાવે સૌમ્ય, જોવો ગમે તેવો આકર્ષક, અકારણ ન ક્રોધિત થાય તેવો, પેટ ભરેલું
હોય તો મારણ ન કરે અને માનવી ઉપર ભાગ્યે જ હુમલો કરે તેવી મનોવૃત્તિ વાળો છે.

સમગ્ર એશિયા ખંડમાં એક માત્ર ગીરના જંગલમાં જ એશિયાઈ કુળ ના સિંહો વસે છે.

ઉપરોક્ત માહિતી સિવાય કેયુર ભાઈ વ્યાસ એ કરેલ અભ્યાસ અને બીજા અવલોકનોને આધારે થોડી વિશેષ માહિતીનો ઉમેરો કરવા માગીશ. :

-> ગરમ લોહી ધરાવતું પ્રાણી છે,
શિયાળો વધુ ગમતી ઋતુ છે

-> નિશાચર પ્રાણી છે.
મોટાભાગે સિંહ રાત્રિ સમયમાં અવર જવર કરે છે.
એક રાત માં ઘણું બધું અંતર કાપી નાખે છે.
દિવસ નો સમય આરામ કરવામાં વિતાવે છે.

-> આંખો દિવસ આરામ કર્યા પછી
સાંજે પાણી પીધા બાદ શિકાર ની શોધ માં નીકળે છે.
મોટાભાગે હંમેશા સિંહણ શિકાર કરે છે અને શિકાર ની મિજબાની માણ્યા બાદ સવારે પાણી પીધા પછી આખો દિવસ આરામ કરવામાં વિતાવે છે.

-> આમ તો પોતે વિચરતું પ્રાણી છે
પરંતુ પોતાનો વિસ્તાર જાતે નક્કી કરે છે મોટા વૃક્ષો ઉપર પોતાના પંજા ના નખના નિશાન બનાવીને અને પોતાના પેશાબના ગંધ છોડીને એ જે તે વિસ્તાર પોતાનો છે એવું સાબિત કરવા માટે.

-> પૂરતો હવા ઉજાસ ને પવન મળે
મચ્છર ના કરડે એવી ખુલી જગ્યા અથવા નાની નાની ટેકરીઓની ટોચ ઉપર આરામ કરવાનું વધુ પસંદ છે.

-> રસ્તો, કેડી, પગદંડી, એટલે કે
સામન્ય રીતે ચાલી સકાય ત્યાં જ પોતે ચાલવાનું પસંદ કરે છે
ઝાડી ઝાંખરા , કાંટાળી કેડી અસ્ત વ્યસ્ત જગ્યા પર ચાલવાનું
ઓછું પસંદ કરે છે

-> ઊંડાણ વાળા પાણીથી દુર રેહવાનું વધુ પસંદ કરે છે.
અતિ આવશ્યક પરિસ્થિતિ સિવાય પાણીમાં જવાનું ટાળે છે.

-> ઉદાહરણ તરીકે કૂવા માં પડશે તો પોતાની પૂરતી શક્તિ નો ઉપયોગ કરી બહાર નીકળવાનો પ્રયત્ન કરવામાં ડૂબી જશે.

એ જ જગ્યાએ જો દીપડો હસે તો કૂવામાં લટકતી કોઈ પણ વસ્તુ માં સહારે એને પકડી ને ટકી રેહસે ખાલી ખોટ પાણીમાં તરફડીયા નહિ મારે.

-> એકદમ શાંત સ્વભાવ અને પોતાની મોજ માં રહેવાનું વધુ પસંદ કરે છે બીજા કોઈ વ્યક્તિ કે વસ્તુની નોંધ લેવી અને પસંદ નથી અને એના કુદરતી વસવાટ માં દખલ એને પસંદ નથી.

-> સિંહની ઉંમર એના મોઢામાં રહેલા
આગલા તીક્ષ્ણ દાંત ઉપરથી નક્કી કરવામાં આવે છે

૨૦૧૦ માં તેની ગણતરી સમયે તેની સંખ્યા ૪૧૧
ની નોંધાયેલી આ વખતે તેની સંખ્યા ૬૦૦ આસપાસ હશે તેવું સિંહ-જીવનના અભ્યાસીઓનું કહેવું છે.

આફ્રિકાના સિહોની સંખ્યામાં પાંચ આકડામાં છે.

વળી ત્યાના જંગલનો વિસ્તાર ખુબ જ મોટો છે.
જયારે ગીરનું જંગલ ૧૪૧૨ ચોરસ કિ.મિ. માં ફેલાયેલું છે જે ૨૦ મી સદીની શરૂઆતમાં ૫૦૦૦ ચોરસ કિ.મી. સુધી ફેલાયેલું હતું.

ગીરના સિંહની અનેક ખાસિયતોમાં એક નોંધવા લાયક બાબત છે કે, એક જ માતા-પિતાના સંતાનો અર્થાત તેના નર અને માદા બચ્યા ક્યારેય સંભોગ અર્થાત મેટિંગ કરતા નથી.

આમ સાચા અર્થમાં તેઓ ભાઈ-બહેનનો સંબંધ નિભાવે છે. 

રમેશભાઈ રાવળ એ નોંધેલી વાતોની માહિતી પણ અહીં હું રજૂ કરું છું.

શક્તિપુંજ સમ દેહ ભયો, ભયો શૌર્ય માર્તંડ,
સૃષ્ટિ સઘળી સ્તબ્ધ ભયી,ભયી તવ ત્રાડ પ્રચંડ,
રક્ષક તું રેવતા ચલનો, નિજ તવ ઉત્તુંગ સ્થાન,
સ્મરતા શૌર્ય નિપજે, જેહી ઉપજાવે સ્વમાન,

પ્રથમ વાચને એમ લાગે કે હનુમાન ચાલીસાનું આ કોઇ નવું સંસ્કરણ છે. પણ પછી આગળ વાંચતા ભેદ ખુલ્લો થાય છે,

જય જય સિંહ શૌર્ય સહસ્ત્રા,
નિશિત દંત ,નખ,ત્રાડ હી શસ્ત્રા ,
કરભીર ગિર અદ્રીએ શોભે,
તુજ દર્શનથી ત્રિલોક થોભે. 

થોડા વર્ષ પહેલા આવા કુલ ચાલીસ દોહાનું બનેલું સિંહચાલીસા રચનારા સુરેન્દ્રનગરના ડૉ.નરેન્દ્ર રાવલ બનારસમાં દંડી સ્વામીશ્રી પ્રણવાનંદતિર્થજી પાસે ગયા ત્યારે એ સાંભળીને સ્વામીજીથી ઉદગાર નીકળી ગયા, 'ઇસ રચનામેં શબ્દબ્રહ્મ હૈ,.નાદબ્રહ્મ ભી હૈ.યે જરૂર ફલ દેગી.' 

આ સાંભળીને રચયિતા ખુદ તો ધન્ય થયા, પણ સાથે આવનાર દીવના રમેશ રાવળ તો ચોધાર આંસુએ રડી પડ્યા. આ રમેશ રાવળ કોણ છે ? એમની ઇચ્છાને વશ થઇને ભલે આ સિંહચાલીસાની રચના થઇ પણ એ આમ ભાવવિભોર થઇને રડવા શા માટે માંડે ? એવો તો કયો લગાવ એમને સિંહો સાથે ?

મૂળ ધ્રાંગધ્રા તાલુકાના કોંઢ ગામના રમેશચંદ્ર ભાનુશંકર રાવળ 1972માં જ્યારે ત્રેવીસ વર્ષના હતા અને ભાવનગરની શામળદાસ કૉલેજમાં ભણતા હતા ત્યારે એકવાર શિવરાત્રીમાં જૂનાગઢ ગયા. પછી વળી સતાધાર અને પછી તુલસીશ્યામ પહોંચ્યા, એ વખતે ગીરના જંગલમાં વાયા કનકાઇ-બાણેજ એક બસ ચાલતી. 

બાણેજ પહોંચ્યા ત્યાં સાંજ પડી ગઇ. બસમાંથી ઉતરીને જરા પગ છૂટા કરતા હતા ત્યાં અચાનક જ સામે નજર પડી. સામે થોડા ફૂટ છેટે જ એક મોટી કેશવાળીવાળો ડાલામથ્થો આંખો ચળકાવતો અને ધીમો ધીમો ઘુરકાટ કરતો ઉભો હતો. રમેશ રાવળના હાંજા ગગડી ગયા. પણ કોણ જાણે કેમ એ ત્યાંથી ખસી ના શક્યા. બે-ચાર મિનિટ એની સામે નજર મેળવીને ઉભા રહી ગયા. ભય ધીરે ધીરે ઓસરતો ગયો, જાણે કે  ઓટના કિનારાથી દૂર થતાં જતાં નીર ! સિંહ પણ ત્યાંથી ના હટ્યો. ઘૂરકાટ શમી ગયો. બેપગા અને ચોપગા  વચ્ચે કોઇ અજબ તારામૈત્રક રચાયું.પરસ્પરની આંખોમાંથી પરસ્પર પ્રત્યેના ડરનો લોપ થયો.( જે રમેશ રાવળ ત્યાંથી ભાગી છૂટ્યા હોત તો ના થાત એમ જીવ માત્રની કોમન સાયકોલોજી કહે છે.)

બસ, થોડી જ વાર આ સ્થિતી રહી. પછી અંધારાં ઉતર્યાં. અને બન્ને પોતપોતાના રસ્તે પડ્યા.

એ દિવસથી રમેશ રાવળનો જીવનપલટો થયો. પણ સિંહજાત તરફ જાગેલા એ ભાવનો શો અર્થ ? કારણ કે એ પછી તો ગીર સાથે સંબંધ જ ના રહ્યો હોય ને ? રમેશ રાવળ ભણવામાં પડી ગયા. પણ ભણતા ભણતા મનમાં થયા કરતું હતું કે સિંહ સાથે દોસ્તી કરવી છે.એના પર કંઇક કામ કરવું છે. પણ ગીર ગયા વગર શી રીતે થાય ? જો કે 1979માં કુદરતે એમની ઝંખના પૂરી થાય તેવો યોગ સાધી આપ્યો. બી. એ; બી એડ. પૂરું કર્યા પછી એમને શિક્ષક તરીકે નોકરી દીવમાં મળી જે ગીરના પાદરમાં જ ગણાય. પણ ગીર તો નહિં જ.  

શું કરવું ? એમણે ગીરમાં જેમના બેસણા હોય તેવા સાધુસંતો સાથે સંબંધ રાખવા માંડ્યો.સાધુ સરસ્વતીદાસજી બાણેજમાં હતા તો મથુરાદાસબાપુ પાતળામાં વિરાજતા હતા. તુલસીશ્યામ તો ખરું જ. એવા બીજા ત્રણ ચાર થાનક. સંબંધોને લીધે મધ્ય ગીરની મૂલાકાતો વધી અને હરિ મિલે, ગોરસ બિકે, એક પંથ દો કાજ  જેવું થયું. સિંહની સાવ લગોલગ જવાનું ઉપરાછાપરી બનવા માડ્યું. વિસ્મય શમતાં કુતૂહલ જાગ્યું અને એણે એમને સંશોધનની અણખૂટ કેડી પકડાવી દીધી. હવે સિંહો સાથે જાણભેદુની કક્ષાની દોસ્તી જન્મી. 

એમણે પહેલાં બજાજ સ્કૂટર અને પછી કાવાસાકી બજાજ મોટરસાઇકલ એવી લીધી કે ગમે તેવા દુર્ગમ અને કાંટાળા રસ્તે પણ હરેરી ના જાય. જોતજોતામાં 1980થી 1991 દરમ્યાન દોઢ લાખ કિલોમીટર ગીરમાં ને ગીરમાં જ ખેડી નાખ્યા.

 1991-92માં પત્ની અને બે પુત્રો સાથે ગીરની પરકમ્મા કરવા નીકળ્યા તે કેવળ પર્યટન ખાતર નહિં,પણ સંશોધન ખાતર.

 1880 થી 1990 ના એકસોદસ વર્ષો દરમ્યાન ગીરમાં કેટલા સિંહો હતા,એમની વિશિષ્ટતાઓ, ખાસીયતો,વર્તણુંકો,એમની દિનચર્યાઓ, એમની ઋતુચર્યાઓ જેવી વિગતો અનેક દસ્તાવેજો, જાણકારોની રૂબરૂ મૂલાકાતો,અને બીજા સ્રોતોમાંથી મેળવી અને તેનું એક નાનકડું પુસ્તક સિંહ જીવનદર્શન ગાંઠના ખર્ચે 1992માં પ્રગટ કર્યું. 

કારણકે કોઇ ધંધાદારી પ્રકાશક તો હાથ ઝાલે નહિં. જો કે પુસ્તક પ્રકાશિત થયા પછી એમની કદર થઇ. સરકાર તરફથી જુનાગઢ જિલ્લાના વાઇલ્ડ લાઇફ વૉર્ડન/ Wild life warden તરિકે  એમની નિમણુંક થઇ. દૂરદર્શનના અધિકારીઓ જોવા આવ્યા તો એ લોકો  એ જોઇને દંગ થઇ ગયા કે એમની નજર સામે જ રમેશ રાવળે સિંહને બોલાવવાના ખાસ અવાજો કાઢીને અગ્યાર જેટલા સિંહોને એકત્ર કરી બતાવ્યા અને તેમને લાકડીથી હાંકી બતાવ્યા. હા, રમેશ રાવળ સિંહોની અલગ અલગ ભાવો, જરૂરત અને  વૃત્તિઓની અભિવ્યક્તિના અવાજો કાઢી શકે છે, એમના રૂદનનો પણ! આ વસ્તુ એમને એમની સાથેની વિશ્વસનિયતા પેદા કરી આપવામાં કામ આવી છે .

 તળપદી અને સાદી ભાષામાં એમ કહી શકાય કે સિંહને હેળવવામાં આ વસ્તુ એટલી તો કારગર નીવડી કે આમ તો દીવ શહેર જેવી માનવવસ્તીમાં સિંહ આવે જ નહિં, પણ એકવાર ગીરથી પાછા ફરતીવેળા એક સિંહણ રમેશભાઇની પાછળ પાછળ ચાલી આવેલી, અને ખળભળાટ મચી ગયેલો. રમેશભાઇ જ એને સિફતથી પાછી મૂકી આવેલા.

ગીરમાં બે જાતના સિંહ છે એવું રમેશ ભાઈ રાવળ એ સિંહ જીવન દર્શન બુક મા નોંધેલું છે. એક ગધીયો અને બીજો વેલર.

બન્નેના શારિરીક લક્ષણો, અને આંતરિક સૂઝ વગેરેમાં ઘણો તફાવત છે.

જંગલમા તમે બંદૂક ફોડો ત્યારે જો ગધીયો હોય તો નાસી જાય પણ વેલર હોય તે પાછો વળીને ઊભો રહે.

( ઝૂમાં જોવા મળતા આફ્રિકન સિંહ/African Lion ની ઓળખ જ જૂદી છે.તેઓ અમારા એટલે કે ગીરના સિંહ/Gir Lion કરતાં વધારે કદાવર હોય છે.)

વેલર વધુ લાંબો હોય છે.
એના કાન લાંબા હોય છે.
ગધીયો જરા જાડો અને ગોળમટોળ હોય છે...

સિંહ વિષેની ઘણી ગેરમાન્યતાઓ –લોક્માન્યતાઓ એમના સંશોધનોને કારણે દૂર થઇ.રોજેરોજ સિંહને મારણ જોઇએ એ રૂઢ માન્યતા ખોટી છે. એને બે-ત્રણ દિવસે એકવાર ખોરાક જોઇએ. એક ભેંસ હોય તો એને ત્રણ દિવસ ચાલે.  ભૂખ્યો હોય કે ના હોય પણ એ માણસને ભાગ્યે જ મારે છે.અખબારોમાં ઘણીવાર એવા સમાચારો આવે છે તે મોટે ભાગે વાઘ કે દીપડાનો ભોગ બનેલાના હોય છે, જે સિંહના નામે ચડાવી દેવામાં આવે છે. 

સિંહની પોતાની આયુષ્ય પંદરથી વીસ વર્ષની. જો કે જૂનાગઢના સક્કરબાગ ઝૂમાં એક સિંહણની મરણ વખતની વય સત્તાવીસ વર્ષની નોંધાયેલી. સિંહણ સાડાત્રણ ચાર વર્ષની વયે માતૃત્વ ધારણ કરવા સક્ષમ બને અને ક્ષમતા પ્રમાણે બેથી માંડીને ચાર સુધી વેતર કરે (ગર્ભાધાન કરે) એ એક સાથે ત્રણ કે ચાર બચ્ચાને જન્મ આપે છે. ભૂરી નામની એક સિંહણે 1974માં એક સાથે પાંચ બચ્ચાંને જન્મ આપેલો.

સિંહના વાળ ઉમર વધતા ધોળા નહિં, પણ કાળા થાય છે. કોઇ પણ સિંહની ઉમર રમેશ રાવળ તરત જ કહી શકે. શી રીતે? એની હુંકની(એના મોંમાંથી નીકળતા અવાજની) ફ્રિક્વન્સી પરથી એ કહી શકે છે.પંદર વર્ષનો સિંહ હોય તો એની હુંક એકત્રીસ-બત્રીસ જેટલી થાય એ એમણે અનૂભવે તારવ્યું છે.

વાઘની બોડ હોય, દીપડાની ,જરખની અરે શિયાળીયાની પણ ગૂફા હોય, પણ સિંહોની  ગૂફા નથી હોતી. એનું રહેઠાણ કરમદાના ઢૂવામાં હોય. એને નદીનો કિનારો પસંદ છે. ઠંડક હોય, ઉપર વૃક્ષની છાયા હોય અને નીચે રેતી હોય.

સિંહને જોવા માટે ઉત્તમ સમય એપ્રિલ-મેનો છે. ચોમાસાનો  નહિં. ચોમાસામાં સિંહ રસ્તા ઉપર આવી જવાનું વલણ ધરાવે છે. કારણ કે જંગલમાં એને મચ્છરો બહુ સતાવે છે.
સિંહને કુદરતી મોત પણ આવે અને રોગને કારણે પણ મરી શકે છે. વાયરસ લાગુ પડી શકે અને હડકવા પણ લાગુ પડે. વાયરસને કારણે ઘણા સિંહો 1993માં મરી ગયા.ક્યારેક વન વિસ્તારના ખુલ્લા કૂવાઓમાં અકસ્માતે પડી જવાને કારણે પણ અને છેલ્લે તદ્દન ગેરકાયદે એવા શિકારને કારણે પણ સિંહોની વસ્તી ઘટતી ચાલી છે, 

વન્ય જીવન સુરક્ષા કાયદો (1972) / Wild Life Protection Act (1972) અસ્તિત્વમાં છે તો પણ !
પૂરા ગીરનો સરકાર દ્વારા રક્ષિત જાહેર કરાયેલો વિસ્તાર હવે માત્ર 1412 ચોરસ કિલોમીટરનો જ રહ્યો છે.જે પૂરો રમેશ રાવળે પગ તળે કાઢી નાખ્યો છે. 20મી સદીની શરૂઆતમાં જૂનાગઢના નવાબે આ વિસ્તારમા સિંહોની શિકારબંધી ફરમાવી અને 1965 માં સરકારે તેને અભયારણ્યનો દરજ્જો આપ્યો.